Biên lợi nhuận ròng là gì? Cách tính và ý nghĩa

Bạn từng nghe tới chỉ số biên lợi nhuận ròng nhưng chưa hiểu rõ ý nghĩa thực sự của nó trong hoạt động tài chính doanh nghiệp? Bài viết này sẽ giúp bạn nắm rõ biên lợi nhuận ròng là gì, cách tính và lý do chỉ số này được xem là một yếu tố quan trọng trong phân tích doanh nghiệp cũng như đánh giá sức khỏe tài chính của một công ty.

Biên lợi nhuận ròng là gì?

Biên lợi nhuận ròng (Net Profit Margin) là chỉ số tài chính phản ánh mức tỷ lệ phần trăm lợi nhuận ròng mà doanh nghiệp thu được từ tổng doanh thu sau khi đã trừ toàn bộ chi phí, bao gồm giá vốn hàng bán, chi phí bán hàng và quản lý, chi phí lãi vay, chi phí tài chính và thuế thu nhập doanh nghiệp. Đây là “lợi nhuận cuối cùng” còn lại cho cổ đông sau khi doanh nghiệp hoàn tất mọi nghĩa vụ chi phí.

Biên lợi nhuận ròng cho biết doanh nghiệp tạo ra bao nhiêu đồng lợi nhuận ròng từ mỗi 100 đồng doanh thu, qua đó thể hiện hiệu quả hoạt động và khả năng kiểm soát chi phí. Chỉ số này giúp nhà đầu tư đánh giá sức khỏe tài chính, mức độ bền vững của mô hình kinh doanh và khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp trong ngành. Chỉ số càng cao cho thấy doanh nghiệp vận hành hiệu quả, có cấu trúc chi phí hợp lý và năng lực sinh lời tốt hơn so với các đối thủ.

>> Xem thêm: Giảm phát là gì?

Công thức tính toán biên lợi nhuận ròng

Để tính được biên lợi nhuận ròng, chúng ta cần nắm rõ công thức và các yếu tố cấu thành. Công thức tính biên lợi nhuận ròng là:

• Biên lợi nhuận ròng (Net Profit Margin) = (Lợi nhuận ròng / Doanh thu thuần) x 100%

Trong đó:

• Lợi nhuận ròng: Đây là khoản lợi nhuận cuối cùng mà doanh nghiệp thu được sau khi đã trừ đi tất cả các chi phí phát sinh trong quá trình hoạt động, bao gồm giá vốn hàng bán, chi phí hoạt động (bán hàng, quản lý), chi phí lãi vay và thuế thu nhập doanh nghiệp. Có thể xem lợi nhuận ròng là "tiền còn lại trong túi" của công ty sau khi thanh toán mọi thứ.
• Doanh thu thuần: Là tổng doanh thu từ việc bán sản phẩm, dịch vụ sau khi đã trừ đi các khoản giảm trừ doanh thu như chiết khấu thương mại, hàng bán bị trả lại, giảm giá hàng bán. Doanh thu thuần phản ánh số tiền thực tế doanh nghiệp thu về từ hoạt động kinh doanh chính.

Ví dụ minh họa: 

Giả sử Công ty A có lợi nhuận ròng trong quý là 500 triệu đồng và doanh thu thuần là 5 tỷ đồng. Khi đó, cách tính biên lợi nhuận ròng sẽ là: Biên lợi nhuận ròng = (500.000.000 VNĐ / 5.000.000.000 VNĐ) x 100% = 10%

Điều này có nghĩa là cứ mỗi 100 đồng doanh thu thuần, Công ty A thu về được 10 đồng lợi nhuận ròng. Chỉ số này giúp các nhà đầu tư và phân tích tài chính đánh giá khả năng tạo ra lợi nhuận từ doanh thu của doanh nghiệp một cách toàn diện, sau khi đã tính đến mọi khoản chi phí. So sánh biên lợi nhuận ròng giữa các kỳ hoặc với các đối thủ cùng ngành sẽ cho thấy hiệu quả quản lý chi phí và khả năng sinh lời của doanh nghiệp. 

Ý nghĩa của biên lợi nhuận ròng:

Biên lợi nhuận ròng (Net Profit Margin) là một công cụ quan trọng để đánh giá và cải thiện hiệu suất tài chính của doanh nghiệp, mang lại các ý nghĩa sau:

• Đo lường hiệu suất lợi nhuận: Chỉ số này cho biết khả năng sinh lời của doanh nghiệp từ doanh thu, cho phép so sánh hiệu quả giữa các doanh nghiệp hoặc qua các kỳ tài chính.
• Dự đoán khả năng sinh lời tương lai: Dựa vào xu hướng lợi nhuận ròng hiện tại, doanh nghiệp có thể dự báo khả năng tạo lợi nhuận trong tương lai, hỗ trợ các quyết định đầu tư và chiến lược kinh doanh.
• Đo lường hiệu quả quản lý chi phí: Biên lợi nhuận ròng giảm có thể báo hiệu chi phí đang tăng cao hơn doanh thu, yêu cầu doanh nghiệp phải điều chỉnh quản lý chi phí.
• Quản lý tài chính và thu hút đầu tư: Chỉ số này giúp doanh nghiệp quản lý tài chính hiệu quả hơn, đồng thời tăng cường uy tín tài chính, thu hút các nhà đầu tư tiềm năng.

Mức biên lợi nhuận ròng "tốt" bao nhiêu?

Không có một con số cố định nào là "tốt" cho biên lợi nhuận ròng, vì nó phụ thuộc vào ngành nghề, mô hình kinh doanh và giai đoạn phát triển của doanh nghiệp. Để đánh giá, cần so sánh với các đối thủ cạnh tranh trong ngành và xu hướng lịch sử của chính công ty. Một biên lợi nhuận ròng cao hơn mức trung bình ngành hoặc ổn định/tăng trưởng cho thấy hiệu quả hoạt động tốt.

Chiến lược kinh doanh cũng ảnh hưởng. Công ty cao cấp/độc quyền thường có biên lợi nhuận ròng cao, trong khi công ty tập trung vào khối lượng có thể chấp nhận mức thấp hơn. Đối với doanh nghiệp mới hoặc đang tăng trưởng nhanh, biên lợi nhuận ròng có thể thấp do chi phí đầu tư ban đầu.

Việc phân tích biên lợi nhuận ròng cùng với biên lợi nhuận gộp sẽ cung cấp cái nhìn toàn diện hơn. Mặc dù mức trên 10% thường được coi là lành mạnh ở nhiều ngành, điều quan trọng là phải đặt chỉ số này vào đúng bối cảnh để có đánh giá chính xác nhất.

Một số lưu ý khi sử dụng biên lợi nhuận ròng

• Cần xem xét xu hướng thay đổi của NPM theo thời gian: NPM tăng trưởng đều đặn cho thấy công ty đang hoạt động hiệu quả và có tiềm năng phát triển trong tương lai.
• Kết hợp với các chỉ số tài chính khác: NPM chỉ là một trong nhiều chỉ số tài chính quan trọng. Để có đánh giá toàn diện về tình hình tài chính và hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp, nhà đầu tư cần kết hợp NPM với các chỉ số khác như ROE, ROA, P/E, v.v.
• Chú ý đến các yếu tố ảnh hưởng đến NPM: Một số yếu tố có thể ảnh hưởng đến NPM trong ngắn hạn như biến động giá nguyên vật liệu, chi phí marketing tăng cao, v.v. Do đó, cần xem xét các yếu tố này khi đánh giá NPM.

Kết luận

Hy vọng qua bài viết này, bạn đã hiểu rõ biên lợi nhuận ròng là gì và cách tính, ý nghĩa của chỉ số quan trọng này trong việc đánh giá hiệu quả hoạt động và tiềm năng sinh lời thực sự của doanh nghiệp. 

Nếu bạn là sinh viên và đang tìm kiếm một chương trình rèn luyện kiến thức chứng khoán sát với thực tế, giúp bạn bứt phá và có được công việc đầu tiên, thì DSC Thực tập số chính là giải pháp bạn đang tìm kiếm. 

Chương trình đào tạo chuyên sâu của chúng tôi sẽ trang bị cho bạn 100% kiến thức thực tế từ các chuyên gia hàng đầu, phát triển kỹ năng cần thiết để không chỉ phân tích biên lợi nhuận ròng mà còn tự tin ứng dụng mọi chỉ số tài chính vào thực tế. Bạn sẽ được rèn luyện tư duy, kỹ năng ra quyết định và đặc biệt, có được chứng chỉ hoàn thành Thực tập số DSC, giúp CV của bạn nổi bật và tăng cơ hội việc làm đáng kể.

Hãy Đăng ký DSC Thực tập số ngay hôm nay để xây dựng nền tảng vững chắc cho tương lai tài chính và khởi đầu sự nghiệp mơ ước của bạn!