Chỉ số P/E là gì? Công thức và cách áp dụng để tìm cổ phiếu tốt

Chỉ số P/E là một trong những chỉ số quan trọng nhất trong phân tích định giá cổ phiếu. Vậy P/E là gì? Các loại P/E, cách tính và cách ứng dụng P/E trong chứng khoán như thế nào? Các câu hỏi của bạn sẽ được giải đáp trong bài viết hôm nay của DSC

Chỉ số P/E là gì?

Chỉ số P/E (Price to Earning Ratio) được tính bằng cách chia giá thị trường của cổ phiếu (Price) cho thu nhập trên một cổ phiếu (EPS).

Chỉ số P/E thể hiện mức giá mà nhà đầu tư sẵn sàng bỏ ra để thu được một đồng lợi nhuận từ cổ phiếu đó.

Nếu chỉ số P/E thấp, có nghĩa là nhà đầu tư đang sẵn sàng bỏ ra ít tiền để thu được một đồng lợi nhuận. Điều này cho thấy cổ phiếu đang được định giá thấp hơn giá trị thực của nó.

Nếu chỉ số P/E cao, có nghĩa là nhà đầu tư đang sẵn sàng bỏ ra nhiều tiền để thu được một đồng lợi nhuận. Điều này cho thấy cổ phiếu đang được định giá cao hơn giá trị thực của nó.

>> Xem thêm: Chỉ báo dòng tiền MFI là gì? Ứng dụng chỉ báo dòng tiền vào MUA/BÁN cổ phiếu 

>> Xem thêm: Chỉ báo DMI là gì? Đánh giá xu hướng và sức mạnh thị trường hiệu quả

Ý nghĩa của chỉ số P/E

Chỉ số P/E mang nhiều ý nghĩa quan trọng, giúp nhà đầu tư có cái nhìn sâu sắc hơn về giá trị và tiềm năng của một cổ phiếu:

• Định giá cổ phiếu: P/E là công cụ thiết yếu giúp nhà đầu tư đánh giá liệu một cổ phiếu đang được định giá quá cao, quá thấp hay hợp lý so với lợi nhuận mà doanh nghiệp tạo ra.
• Phản ánh kỳ vọng tăng trưởng: Một chỉ số P/E cao thường cho thấy thị trường đang kỳ vọng lớn vào sự tăng trưởng lợi nhuận trong tương lai của công ty. Tuy nhiên, kỳ vọng quá lớn cũng tiềm ẩn rủi ro nếu doanh nghiệp không đạt được hiệu suất như dự kiến.
• So sánh và đánh giá tương đối: P/E cho phép nhà đầu tư so sánh giá trị tương đối của một công ty với các đối thủ cạnh tranh trực tiếp trong cùng ngành hoặc với mặt bằng chung của thị trường, từ đó đưa ra cái nhìn tổng quan hơn về vị thế của cổ phiếu đó.

>> Xem thêm: Các chỉ số cơ bản cho chứng khoán

Công thức tính chỉ số P/E

P/E = Price / EPS

Trong đó:

• Price: Giá thị trường của cổ phiếu
• EPS: Thu nhập trên một cổ phiếu

Hãy xem xét một ví dụ khác với Công ty Cổ phần Sữa XYZ, một doanh nghiệp trong ngành hàng tiêu dùng.

Giả sử cổ phiếu của XYZ đang được giao dịch trên thị trường với giá 90.000 đồng/cổ phiếu. Theo báo cáo tài chính gần nhất, thu nhập trên mỗi cổ phiếu (EPS) của công ty là 5.000 đồng.

Chỉ số P/E của Công ty XYZ sẽ được tính như sau:

• P/E = Giá cổ phiếu / EPS = 90.000 / 5.000 = 18

Kết quả P/E bằng 18 có nghĩa là nhà đầu tư chấp nhận bỏ ra 18 đồng để sở hữu 1 đồng lợi nhuận từ Công ty XYZ. Để biết con số này là cao hay thấp, chúng ta cần đặt nó trong bối cảnh ngành.

Giả sử, đối thủ cạnh tranh chính của XYZ là Công ty DEF có chỉ số P/E là 16, trong khi chỉ số P/E trung bình của toàn ngành sữa và thực phẩm là 17.

Kết quả này cho thấy:

• So với đối thủ cạnh tranh: Chỉ số P/E của XYZ (18) cao hơn đối thủ (16). Điều này cho thấy thị trường đang định giá cổ phiếu XYZ cao hơn, có thể do kỳ vọng vào tốc độ tăng trưởng, thương hiệu mạnh hoặc lợi thế cạnh tranh của XYZ trong tương lai.
• So với trung bình ngành: P/E của XYZ cũng cao hơn mức trung bình ngành (17). Điều này củng cố nhận định rằng cổ phiếu đang được thị trường đánh giá cao hơn so với mặt bằng chung, nhưng cũng có thể là một dấu hiệu của việc định giá quá cao (overvalued) nếu tiềm năng tăng trưởng không như kỳ vọng.

Phân loại chỉ sổ P/E

Để phân tích và định giá cổ phiếu hiệu quả, nhà đầu tư cần phân biệt rõ các loại chỉ số P/E sau đây, mỗi loại cung cấp một góc nhìn khác nhau về giá trị và tiềm năng của doanh nghiệp.

Trailing P/E (P/E trượt)

Trailing P/E là loại P/E phổ biến nhất, được tính dựa trên thu nhập trên mỗi cổ phiếu (EPS) của 4 quý gần nhất.

• Công thức: Trailing P/E = Giá Cổ Phiếu / EPS 4 quý gần nhất
• Đặc điểm:
  • Sử dụng dữ liệu lợi nhuận thực tế, đã được kiểm chứng.
  • Phản ánh chính xác hiệu suất tài chính trong quá khứ.
  • Hạn chế là không thể hiện được kỳ vọng tăng trưởng trong tương lai.

Forward P/E (P/E dự phóng)

Forward P/E là chỉ số mang tính dự báo, được tính dựa trên EPS dự phóng (ước tính) trong 4 quý tiếp theo.

• Công thức: Forward P/E = Giá Cổ Phiếu / EPS dự phóng
• Đặc điểm:
  • Giúp nhà đầu tư nhìn về tiềm năng sinh lời trong tương lai.
  • Rất hữu ích khi phân tích các công ty tăng trưởng.
  • Hạn chế là độ chính xác phụ thuộc hoàn toàn vào chất lượng của các dự báo về lợi nhuận.

Cách sử dụng chỉ số P/E để tìm cổ phiếu tốt

Chỉ số P/E là một chỉ số quan trọng để đánh giá giá trị của một cổ phiếu. Tuy nhiên, chỉ số này chỉ là một yếu tố trong việc lựa chọn cổ phiếu. Bạn cần kết hợp với các yếu tố khác như tiềm năng tăng trưởng của doanh nghiệp, triển vọng kinh doanh,... để đưa ra quyết định đầu tư.

Dưới đây là một số cách sử dụng chỉ số P/E để tìm cổ phiếu tốt:

So sánh chỉ số P/E của các cổ phiếu cùng ngành

Bạn có thể so sánh chỉ số P/E của các cổ phiếu cùng ngành để tìm ra những cổ phiếu có chỉ số P/E thấp hơn so với các cổ phiếu cùng ngành. Điều này cho thấy cổ phiếu đang được định giá thấp hơn giá trị thực của nó.

So sánh chỉ số P/E của cổ phiếu với chỉ số P/E trung bình của thị trường

Bạn có thể so sánh chỉ số P/E của cổ phiếu với chỉ số P/E trung bình của thị trường. Nếu chỉ số P/E của cổ phiếu thấp hơn chỉ số P/E trung bình của thị trường, điều này cho thấy cổ phiếu đang được định giá thấp hơn so với thị trường.

So sánh chỉ số P/E của cổ phiếu với lịch sử của nó

Bạn có thể so sánh chỉ số P/E của cổ phiếu với lịch sử của nó. Nếu chỉ số P/E của cổ phiếu đang ở mức thấp hơn so với lịch sử của nó, điều này cho thấy cổ phiếu đang được định giá thấp hơn so với giá trị thực của nó.

Xem thêm: Cách chọn cổ phiếu tốt để đầu tư dài hạn

Một số lưu ý khi sử dụng chỉ số P/E

Chỉ số P/E chỉ là một yếu tố trong việc lựa chọn cổ phiếu. Bạn cần kết hợp với các yếu tố khác như tiềm năng tăng trưởng của doanh nghiệp, triển vọng kinh doanh,... để đưa ra quyết định đầu tư.

Chỉ số P/E chỉ phản ánh giá trị hiện tại của cổ phiếu. Bạn cần xem xét các yếu tố tác động đến giá trị của cổ phiếu trong tương lai như tiềm năng tăng trưởng của doanh nghiệp, triển vọng kinh doanh,...

Chỉ số P/E có thể bị ảnh hưởng bởi các yếu tố như tâm lý thị trường, thông tin thị trường,...

Kết luận

Hy vọng rằng qua bài viết này, bạn đã hiểu rõ P/E là gì và vai trò quan trọng của nó trong việc đánh giá giá trị cổ phiếu. P/E là một chỉ số hữu ích để nhận diện các cơ hội đầu tư tiềm năng hoặc cảnh báo rủi ro. 

Tuy nhiên, điều cốt lõi là không bao giờ sử dụng P/E một cách đơn độc. Để đưa ra quyết định đầu tư chính xác và hiệu quả, bạn cần kết hợp P/E với các yếu tố tài chính khác, triển vọng doanh nghiệp và bối cảnh thị trường. Nắm vững P/E chính là bước đệm quan trọng giúp bạn tự tin hơn trên hành trình đầu tư của mình.