Số ngày phải trả chưa thanh toán là gì? Công thức tính và ý nghĩa

Số ngày phải trả chưa thanh toán" (Days Payable Outstanding - DPO) là một chỉ số tài chính thiết yếu, cung cấp cái nhìn sâu sắc về hiệu quả quản lý dòng tiền và các mối quan hệ với nhà cung cấp của doanh nghiệp.

Vậy DPO là gì, được tính toán như thế nào, và nó mang ý nghĩa quan trọng ra sao đối với sức khỏe tài chính của công ty?

Bài viết hôm nay của DSC sẽ đi sâu khám phá định nghĩa, công thức tính chuẩn xác và tầm quan trọng thực tiễn của chỉ số DPO, giúp bạn hiểu rõ hơn về khả năng thanh toán và tối ưu hóa chu kỳ vốn lưu động

Số ngày phải trả chưa thanh toán là gì?

Số ngày phải trả chưa thanh toán, thường được biết đến với ký hiệu DPO (Days Payable Outstanding), là một chỉ số tài chính quan trọng, đo lường số ngày trung bình mà một doanh nghiệp cần để thanh toán các khoản nợ phải trả cho nhà cung cấp hoặc các chủ nợ khác. Nói một cách đơn giản, DPO cho biết doanh nghiệp đang giữ tiền của nhà cung cấp trong bao nhiêu ngày trước khi thực hiện thanh toán.

Chỉ số DPO giúp đánh giá hiệu quả quản lý dòng tiền và khả năng tận dụng vốn của doanh nghiệp. Một DPO cao có thể cho thấy doanh nghiệp đang quản lý tốt dòng tiền, sử dụng tiền mặt để đầu tư hoặc duy trì hoạt động kinh doanh mà không phải thanh toán ngay lập tức cho các nghĩa vụ ngắn hạn. Ngược lại, DPO thấp có thể ngụ ý doanh nghiệp đang thanh toán nhanh chóng các khoản nợ, có thể bỏ lỡ cơ hội giữ tiền để phục vụ cho các mục đích khác.

Việc theo dõi chỉ số DPO thường xuyên là cần thiết để doanh nghiệp đưa ra các quyết định tài chính phù hợp, tối ưu hóa quan hệ với nhà cung cấp và cải thiện hiệu quả sử dụng vốn lưu động.

Công thức tính số ngày phải trả chưa thanh toán

Số ngày phải trả chưa thanh toán (Days Payable Outstanding - DPO) là một chỉ số tài chính quan trọng, cung cấp cái nhìn sâu sắc về hiệu quả quản lý các khoản phải trả của một doanh nghiệp. Công thức tính số ngày phải trả chưa thanh toán (DPO):

• DPO = (Khoản phải trả trung bình / Giá vốn hàng bán) × Số ngày trong kỳ

Trong đó:

• Khoản phải trả trung bình: Được tính bằng cách lấy tổng các khoản phải trả đầu kỳ và cuối kỳ, sau đó chia cho 2. Đây là con số đại diện cho số nợ trung bình mà doanh nghiệp chưa thanh toán cho các nhà cung cấp trong một giai đoạn nhất định.
• Giá vốn hàng bán (Cost of Goods Sold - COGS): Là tổng chi phí trực tiếp phát sinh để sản xuất ra hàng hóa được bán bởi doanh nghiệp trong một kỳ kế toán. Đây là một yếu tố quan trọng vì các khoản phải trả thường liên quan trực tiếp đến việc mua nguyên vật liệu, hàng tồn kho từ nhà cung cấp.
• Số ngày trong kỳ: Là số ngày của kỳ kế toán đang xét, thường là 365 ngày (đối với năm) hoặc 90 ngày (đối với quý), tùy thuộc vào khung thời gian mà bạn muốn phân tích. Việc sử dụng số ngày chuẩn hóa giúp so sánh DPO giữa các kỳ hoặc giữa các doanh nghiệp một cách nhất quán.

Ý nghĩa số ngày phải trả chưa thanh toán

Số ngày phải trả chưa thanh toán, hay còn gọi là DPO (Days Payable Outstanding), không chỉ là con số đơn thuần mà còn mang nhiều ý nghĩa quan trọng trong việc đánh giá sức khỏe tài chính và hiệu quả quản lý của một doanh nghiệp.

Đối với các bạn sinh viên, việc nắm rõ dpo là gì và ý nghĩa của nó sẽ giúp ích rất nhiều khi phân tích báo cáo tài chính:

• Đánh giá khả năng quản lý tiền mặt và nguồn vốn: DPO cao cho thấy doanh nghiệp đang tận dụng tốt tín dụng từ nhà cung cấp, giữ tiền mặt trong tay lâu hơn để sử dụng cho các hoạt động khác như đầu tư, mở rộng sản xuất. Điều này đặc biệt có lợi trong bối cảnh lãi suất cao hoặc khi doanh nghiệp cần dòng tiền để vượt qua giai đoạn khó khăn tài chính.
• Phản ánh mối quan hệ với nhà cung cấp: Một mức DPO hợp lý cho thấy doanh nghiệp có khả năng đàm phán tốt với các nhà cung cấp về thời hạn thanh toán. Tuy nhiên, nếu DPO quá cao và không minh bạch, nó có thể báo hiệu doanh nghiệp đang gặp khó khăn trong việc thanh toán đúng hạn, gây ảnh hưởng xấu đến uy tín và mối quan hệ với đối tác.
• Chỉ ra hiệu quả vận hành: Chỉ số DPO cũng là một phần của chu kỳ chuyển đổi tiền mặt (Cash Conversion Cycle – CCC), cho thấy thời gian trung bình cần thiết để chuyển đổi các khoản đầu tư vào tồn kho và khoản phải thu thành tiền mặt. Quản lý DPO hiệu quả giúp rút ngắn CCC, từ đó tối ưu hóa dòng tiền và tăng cường khả năng sinh lời.
• Cơ sở cho quyết định tài chính: Các nhà đầu tư và phân tích tài chính thường sử dụng DPO để đánh giá rủi ro thanh khoản của doanh nghiệp. Một DPO quá thấp có thể cho thấy doanh nghiệp đang không tận dụng hết lợi thế tín dụng mua hàng hoặc có thể đang gặp áp lực phải trả nợ sớm. Ngược lại, DPO hợp lý giúp duy trì sự cân bằng giữa việc giữ tiền mặt và duy trì quan hệ tốt với nhà cung cấp.

Số ngày phải trả chưa thanh toán bao nhiêu là tốt?

Số ngày phải trả chưa thanh toán (DPO) tối ưu không có một con số cố định mà phụ thuộc vào nhiều yếu tố đặc thù của doanh nghiệp.

• DPO quá thấp (thanh toán quá nhanh) có thể khiến doanh nghiệp bỏ lỡ cơ hội tận dụng tín dụng từ nhà cung cấp, làm thắt chặt dòng tiền mà lẽ ra có thể dùng để đầu tư hoặc duy trì thanh khoản.
• DPO quá cao (thanh toán chậm trễ) giúp kéo dài thời gian giữ tiền, cải thiện dòng tiền ngắn hạn, nhưng lại tiềm ẩn rủi ro làm giảm uy tín với nhà cung cấp, mất các điều khoản tín dụng ưu đãi, bị phạt lãi suất, hoặc gián đoạn chuỗi cung ứng.

Để đánh giá DPO "bao nhiêu là tốt", cần xem xét các yếu tố như:

• Ngành nghề: Các ngành có chu kỳ sản xuất dài thường có DPO cao hơn.
• Điều khoản tín dụng của nhà cung cấp: DPO nên phù hợp với thời hạn thanh toán mà nhà cung cấp đưa ra.
• Chính sách và khả năng thương lượng của doanh nghiệp: Ảnh hưởng đến việc kéo dài hay rút ngắn DPO.
• So sánh với đối thủ cạnh tranh: Giúp đặt DPO của doanh nghiệp trong bối cảnh ngành.

Mục tiêu là tìm DPO tối ưu, nơi doanh nghiệp có thể kéo dài thời gian thanh toán một cách hợp lý mà không gây tổn hại đến mối quan hệ với nhà cung cấp hay bỏ lỡ các khoản chiết khấu có lợi, nhằm cân bằng giữa tối ưu hóa dòng tiền và duy trì quan hệ đối tác lành mạnh.

Ví dụ về số ngày phải trả chưa thanh toán

Để giúp bạn hình dung rõ hơn về cách tính và ý nghĩa của số ngày phải trả chưa thanh toán DPO (Days Payable Outstanding), chúng ta cùng xem xét một ví dụ cụ thể:

Tình huống: Công ty ABC là một doanh nghiệp sản xuất đồ điện tử. Vào cuối năm tài chính 2023, công ty có các số liệu sau:

• Tổng giá vốn hàng bán (COGS): 20.000.000.000 VNĐ (hai mươi tỷ đồng)
• Số dư khoản phải trả nhà cung cấp (Accounts Payable) đầu kỳ: 1.500.000.000 VNĐ (một tỷ rưỡi đồng)
• Số dư khoản phải trả nhà cung cấp (Accounts Payable) cuối kỳ: 2.500.000.000 VNĐ (hai tỷ rưỡi đồng)

Bước 1: Tính toán khoản phải trả bình quân

Khoản phải trả bình quân được tính bằng cách lấy tổng số dư đầu kỳ và cuối kỳ chia cho 2:

• Khoản phải trả bình quân = (1.500.000.000 + 2.500.000.000) / 2 = 2.000.000.000 VNĐ

Bước 2: Áp dụng công thức DPO

Với công thức DPO = (Khoản phải trả bình quân / Giá vốn hàng bán) x Số ngày trong kỳ, chúng ta có:

• DPO = (2.000.000.000 / 20.000.000.000) x 365 ngày = 0.1 x 365 = 36.5 ngày

Giải thích ý nghĩa:

Chỉ số 36.5 ngày có nghĩa là, trung bình mỗi năm tài chính, công ty ABC mất khoảng 36.5 ngày để thanh toán các khoản nợ phải trả cho nhà cung cấp của mình.

Điều này cho thấy:

• Đối với nhà quản lý: Công ty đang quản lý dòng tiền khá hiệu quả bằng cách giữ lại tiền mặt trong một khoảng thời gian nhất định trước khi thanh toán. Con số này cần được so sánh với DPO trung bình ngành, các đối thủ cạnh tranh và DPO của chính công ty trong các kỳ trước để đánh giá xem mức 36.5 ngày là tốt hay chưa tốt.
• Đối với nhà đầu tư: Một DPO hợp lý có thể là dấu hiệu của việc quản lý vốn lưu động tốt, giúp doanh nghiệp có thêm thời gian sử dụng tiền cho các hoạt động khác.

Lưu ý: Giá trị số ngày phải trả chưa thanh toán DPO tối ưu sẽ khác nhau tùy thuộc vào từng ngành nghề và mô hình kinh doanh. Một DPO quá cao có thể gây ảnh hưởng đến mối quan hệ với nhà cung cấp, trong khi DPO quá thấp có thể bỏ lỡ cơ hội tối ưu hóa dòng tiền.

Kết luận

Vậy là bạn đã cùng chúng tôi khám phá số ngày phải trả chưa thanh toán DPO là gì và vai trò quan trọng của nó trong việc đánh giá hiệu quả quản lý dòng tiền của doanh nghiệp. Nắm bắt được chỉ số này không chỉ giúp bạn "đọc vị" sức khỏe tài chính của một công ty mà còn là một kỹ năng phân tích giá trị trong mắt các nhà tuyển dụng ngành tài chính – chứng khoán.

Tuy nhiên, từ kiến thức sách vở đến việc ứng dụng thực tế và có được việc làm chứng khoán đầu tiên là một khoảng cách không hề nhỏ. Đó là lý do vì sao DSC Thực tập số ra đời. Đây không chỉ là một khóa học chứng khoán thông thường, mà là một lộ trình đào tạo chuyên sâu được thiết kế để biến những gì bạn học thành lợi thế cạnh tranh vượt trội.

Với 100% kiến thức thực tế từ các chuyên gia hàng đầu, cơ hội rèn luyện qua các buổi mô phỏng giao dịch chuyên sâu, và một lộ trình nghề nghiệp rõ ràng, bạn sẽ được trang bị đầy đủ kỹ năng phân tích cần thiết, sẵn sàng cho mọi thử thách. Hoàn thành chương trình, bạn sẽ nhận được chứng chỉ DSC Thực Tập Số, một điểm cộng đắt giá cho CV của bạn.

Đừng để những con số khô khan cản bước bạn! Đăng ký ngay DSC Thực tập số để biến đam mê tài chính thành sự nghiệp vững chắc và bứt phá trong ngành chứng khoán ngay hôm nay!