Thời gian thu hồi tiền hàng tồn đọng là gì? Ý nghĩa và công thức tính

Thời gian thu hồi tiền hàng tồn đọng (Days Sales Outstanding - DSO) vô cùng quan trọng trong việc quản lý và cải thiện dòng tiền của doanh nghiệp. Hãy cùng DSC tìm hiểu về định nghĩa, ý nghĩa và công thức tính chỉ số này trong bài viết hôm nay.

Thời gian thu hồi tiền hàng tồn đọng là gì?

Thời gian thu hồi tiền hàng tồn đọng, hay còn gọi là DSO (Days Sales Outstanding), là một chỉ số tài chính quan trọng đo lường số ngày trung bình mà doanh nghiệp cần để thu tiền từ các khoản phải thu bán chịu. Nói cách khác, DSO cho biết sau bao lâu kể từ khi bán hàng, doanh nghiệp có thể hóa giải nợ thành tiền mặt. Chỉ số này phản ánh hiệu quả quản lý các khoản phải thu và chính sách tín dụng mà doanh nghiệp đang áp dụng.

Việc theo dõi và quản lý DSO giúp doanh nghiệp đánh giá được tình hình tài chính hiện tại, điều chỉnh chính sách bán hàng và thu nợ cho phù hợp, từ đó tối ưu hóa nguồn vốn lưu động và nâng cao hiệu quả kinh doanh.

Ý nghĩa thời gian thu hồi tiền hàng tồn đọng

Thời gian thu hồi tiền hàng tồn đọng là một chỉ số tài chính quan trọng, phản ánh hiệu quả quản lý vốn lưu động của doanh nghiệp. Về bản chất, chỉ số này cho biết mất bao nhiêu ngày để doanh nghiệp thu hồi được tiền từ các khoản phải thu khách hàng, hay nói cách khác, là thời gian trung bình tiền hàng của doanh nghiệp bị “đóng băng” dưới dạng các khoản phải thu.

Ý nghĩa thời gian thu hồi tiền hàng tồn đọng đối với doanh nghiệp

• Đánh giá hiệu quả quản lý tín dụng: Thời gian thu hồi tiền hàng tồn đọng giúp doanh nghiệp nhận biết liệu chính sách bán hàng trả chậm có đang hoạt động tốt hay không. Thời gian thu hồi càng ngắn, dòng tiền của doanh nghiệp càng được luân chuyển nhanh chóng, giảm thiểu rủi ro nợ khó đòi.
• Ảnh hưởng đến dòng tiền và khả năng thanh toán: Khoản phải thu là tài sản của doanh nghiệp nhưng chưa được chuyển hóa thành tiền mặt. Thời gian thu hồi kéo dài sẽ làm chậm vòng quay tiền mặt, ảnh hưởng đến khả năng thanh toán các khoản nợ ngắn hạn và các hoạt động chi tiêu khác của doanh nghiệp. Ngược lại, việc rút ngắn thời gian thu hồi tiền hàng tồn đọng sẽ giúp tăng cường dòng tiền, nâng cao tính thanh khoản.
• Cơ hội đầu tư và lợi nhuận: Khi tiền về nhanh, doanh nghiệp có thể sử dụng số tiền này để tái đầu tư vào hoạt động sản xuất kinh doanh, mở rộng quy mô hoặc tận dụng các cơ hội đầu tư khác, từ đó tạo ra lợi nhuận cao hơn. Nếu tiền bị giữ lại trong các khoản phải thu quá lâu, doanh nghiệp có thể phải vay nợ với lãi suất cao để bù đắp thiếu hụt vốn, làm giảm lợi nhuận.
• Đánh giá rủi ro tín dụng và nợ xấu: Chỉ số này cũng là một yếu tố để đánh giá chất lượng của các khoản phải thu. Nếu chỉ số này tăng lên bất thường, đó có thể là dấu hiệu của rủi ro tín dụng đối với khách hàng, hoặc khả năng xuất hiện các khoản nợ xấu.

Ý nghĩa thời gian thu hồi tiền hàng tồn đọng đối với nhà đầu tư và nhà phân tích

Nhà đầu tư và nhà phân tích thường sử dụng chỉ số này để đánh giá sức khỏe tài chính và hiệu quả hoạt động của một doanh nghiệp. Một doanh nghiệp có thời gian thu hồi tiền hàng tồn đọng thấp hơn so với các đối thủ cạnh tranh hoặc so với mức trung bình ngành thường được coi là có quản lý tín dụng và thu hồi công nợ hiệu quả, cho thấy:

• Dòng tiền mạnh: Doanh nghiệp có khả năng tạo ra dòng tiền từ hoạt động kinh doanh tốt, ít phụ thuộc vào các nguồn tài trợ bên ngoài.
• Rủi ro thấp: Khả năng phát sinh nợ khó đòi thấp, giảm thiểu rủi ro tài chính.
• Hiệu quả hoạt động: Cho thấy doanh nghiệp có quy trình bán hàng và thu hồi công nợ được tối ưu hóa. 

Công thức tính chỉ số DSO là gì?

Công thức tính chỉ số DSO được thể hiện như sau:

DSO = Khoản phải thu bình quân / Doanh thu bình quân mỗi ngày

Trong đó:

• Khoản phải thu bình quân: Được tính bằng cách lấy tổng của khoản phải thu đầu kỳ và cuối kỳ chia cho 2. Đây là giá trị trung bình các khoản tiền mà khách hàng còn nợ công ty tại một thời điểm nhất định.
• Doanh thu bình quân mỗi ngày: Được tính bằng tổng doanh thu (thường là doanh thu bán chịu) trong một kỳ nhất định chia cho số ngày trong kỳ đó. Đơn vị này cho biết mỗi ngày công ty tạo ra bao nhiêu doanh thu.

Ví dụ về Thời gian thu hồi tiền hàng tồn đọng

Để hình dung rõ hơn về Thời gian thu hồi tiền hàng tồn đọng (DSO – Days Sales Outstanding), chúng ta hãy cùng xem xét một vài trường hợp cụ thể:

Ví dụ 1: Doanh nghiệp sản xuất hàng tiêu dùng nhanh (FMCG)

• Giả sử công ty A chuyên sản xuất nước giải khát, bán hàng cho các siêu thị và đại lý với thời hạn thanh toán trung bình là 30 ngày.
• Trong quý 1/2023, tổng doanh thu tín dụng (bán chịu) của công ty là 10 tỷ đồng và số dư khoản phải thu bình quân là 1,2 tỷ đồng.
• Tính toán DSO: DSO = (1,2 tỷ đồng / 10 tỷ đồng) * 90 ngày (số ngày trong quý) = 10,8 ngày.
• Phân tích: DSO = 10,8 ngày là một con số khá tốt, thấp hơn nhiều so với thời hạn thanh toán 30 ngày của công ty. Điều này cho thấy công ty thu hồi tiền từ khách hàng rất hiệu quả, có thể do chính sách chiết khấu thanh toán sớm hoặc khả năng đàm phán tốt với các đối tác lớn.

Ví dụ 2: Công ty dịch vụ công nghệ thông tin

• Công ty B cung cấp các giải pháp phần mềm cho doanh nghiệp, thường ký hợp đồng với khách hàng có thời hạn thanh toán 60 ngày.
• Trong năm tài chính 2022, tổng doanh thu tín dụng của công ty là 50 tỷ đồng và số dư khoản phải thu bình quân là 10 tỷ đồng.
• Tính toán DSO: DSO = (10 tỷ đồng / 50 tỷ đồng) * 365 ngày = 73 ngày.
• Phân tích: DSO = 73 ngày, cao hơn so với thời hạn thanh toán 60 ngày. Điều này báo hiệu công ty B đang gặp phải vấn đề trong việc thu hồi các khoản phải thu. Các nguyên nhân có thể là khách hàng chậm thanh toán, quy trình thu nợ chưa hiệu quả, hoặc có một số khoản nợ khó đòi đang tồn đọng.

Ví dụ 3: Doanh nghiệp xây dựng

• Công ty C là một nhà thầu xây dựng, thường nhận các dự án lớn với điều khoản thanh toán phức tạp, có thể lên đến 90-120 ngày.
• Trong năm 2022, doanh thu tín dụng là 200 tỷ đồng và số dư phải thu bình quân là 80 tỷ đồng.
• Tính toán DSO: DSO = (80 tỷ đồng / 200 tỷ đồng) * 365 ngày = 146 ngày.
• Phân tích: Một DSO = 146 ngày có vẻ cao, nhưng trong ngành xây dựng, điều này có thể chấp nhận được do tính chất dài hạn của dự án và các giai đoạn thanh toán chậm. Tuy nhiên, công ty C vẫn cần theo dõi sát sao để đảm bảo dòng tiền không bị ảnh hưởng quá mức, vì DSO quá cao có thể làm tăng chi phí vốn và rủi ro thanh khoản.

Kết luận

Bạn đã hiểu rõ thời gian thu hồi tiền hàng tồn đọng (DSO) là gì và tầm quan trọng của nó trong việc duy trì dòng tiền khỏe mạnh và tăng cường khả năng đầu tư của doanh nghiệp. Nắm vững cách tính và ý nghĩa của DSO là một kỹ năng phân tích thiết yếu. Tuy nhiên, để biến kiến thức này thành lợi thế cạnh tranh thực sự và tự tin chinh phục cơ hội nghề nghiệp trong ngành chứng khoán, bạn cần một lộ trình đào tạo chuyên sâu và thực chiến.

DSC Thực tập số chính là giải pháp lý tưởng. Chúng tôi cung cấp 100% kiến thức chuyên sâu và kỹ năng thực chiến về quản lý tài chính và phân tích đầu tư.Với sự đồng hành của các chuyên gia hàng đầu và cơ hội thực hành thông qua các buổi mô phỏng giao dịch, bạn sẽ không chỉ nắm vững lý thuyết mà còn rèn luyện khả năng đưa ra quyết định thông minh.

Hoàn thành chương trình, bạn sẽ nhận được chứng chỉ DSC thực tập số, một điểm cộng giá trị, giúp bạn tự tin ứng tuyển công việc đầu tiên trong ngành.

Đăng ký DSC Thực tập số ngay hôm nay để bắt đầu hành trình làm chủ tài chính và kiến tạo sự nghiệp vững chắc!