Tỷ số nợ trên tổng tài sản là gì? Công thức và ý nghĩa

Tỷ số nợ trên tổng tài sản (Debt ratio) là thước đo thiết yếu, đánh giá mức độ doanh nghiệp sử dụng vốn vay để tài trợ cho hoạt động kinh doanh. Vậy, tỷ số nợ trên tổng tài sản là gì, ý nghĩa, công thức tính và mức độ nào được xem là tốt cho doanh nghiệp? Cùng tìm hiểu với DSC trong bài viết hôm nay nhé!

Tỷ số nợ trên tổng tài sản (Debt ratio) là gì?

Tỷ số nợ trên tổng tài sản (Debt ratio) là một chỉ số tài chính quan trọng, giúp đánh giá mức độ phụ thuộc của doanh nghiệp vào nợ vay để tài trợ cho các tài sản của mình. Về cơ bản, chỉ số này cho biết bao nhiêu phần trăm tài sản của công ty được hình thành từ các khoản nợ phải trả. Đây là một công cụ hữu ích để các bạn sinh viên, những người mới tìm hiểu về chứng khoán, có thể nhanh chóng nắm bắt bức tranh tài chính sơ bộ của một doanh nghiệp.

Công thức tính Tỷ số nợ trên Tổng tài sản

Để đánh giá sức khỏe tài chính của một doanh nghiệp trong lĩnh vực chứng khoán, đặc biệt đối với học sinh - sinh viên mới bắt đầu tìm hiểu, việc nắm rõ tỷ số nợ trên tổng tài sản là vô cùng quan trọng. Đây là một chỉ số tài chính cơ bản nhưng mang lại cái nhìn sâu sắc về mức độ phụ thuộc của doanh nghiệp vào nợ vay so với tổng tài sản mà doanh nghiệp đang sở hữu. 

Công thức cụ thể được tính như sau:

• Tỷ số nợ trên tổng tài sản = Tổng nợ phải trả/Tổng tài sản

Trong đó:

• Tổng nợ phải trả: Đây là tổng số tiền mà doanh nghiệp phải thanh toán cho các bên khác, bao gồm cả nợ ngắn hạn (như các khoản vay ngân hàng, phải trả người bán, thuế phải nộp) và nợ dài hạn (như trái phiếu, khoản vay dài hạn). Cần lưu ý rằng mục tổng nợ phải trả không bao gồm vốn chủ sở hữu
• Tổng tài sản: Đây là toàn bộ giá trị tài sản mà doanh nghiệp đang nắm giữ, bao gồm tài sản ngắn hạn (tiền mặt, khoản phải thu, hàng tồn kho) và tài sản dài hạn (nhà xưởng, máy móc thiết bị, bất động sản đầu tư). Tổng tài sản thể hiện quy mô và tiềm lực kinh tế của doanh nghiệp. Tương tự như tổng nợ phải trả, thông tin về tổng tài sản cũng được trình bày rõ ràng trong bảng cân đối kế toán.

Kết quả của công thức này là một tỷ lệ phần trăm hoặc số thập phân. Ví dụ, nếu tỷ số này là 0.5 (hoặc 50%), điều đó có nghĩa là 50% tài sản của doanh nghiệp được tài trợ từ các khoản nợ vay, và 50% còn lại là từ vốn chủ sở hữu.

Ý nghĩa của Tỷ số nợ trên Tổng tài sản

Đánh giá mức độ rủi ro tài chính của doanh nghiệp

Một trong những ý nghĩa cốt lõi của tỷ số nợ trên tổng tài sản là khả năng đánh giá mức độ rủi ro tài chính. Khi tỷ số này cao, điều đó có nghĩa là phần lớn tài sản của doanh nghiệp được hình thành từ các khoản nợ. Việc này kéo theo nhiều hệ lụy:

• Rủi ro vỡ nợ cao hơn: Doanh nghiệp có thể gặp khó khăn trong việc thanh toán các khoản nợ gốc và lãi vay khi đến hạn, đặc biệt trong giai đoạn kinh tế suy thoái hoặc khi hoạt động kinh doanh không thuận lợi. Điều này trực tiếp ảnh hưởng đến khả năng tồn tại của công ty.
• Giảm khả năng vay vốn trong tương lai: Các tổ chức tín dụng và nhà đầu tư sẽ nhìn nhận một doanh nghiệp có tỷ số nợ cao là rủi ro hơn, từ đó có thể hạn chế cấp tín dụng hoặc yêu cầu lãi suất cao hơn, làm tăng chi phí vốn.
• Ảnh hưởng đến uy tín và giá cổ phiếu: Rủi ro tài chính cao thường tác động tiêu cực đến niềm tin của thị trường, có thể làm giảm giá cổ phiếu và giá trị vốn hóa của doanh nghiệp.

Ảnh hưởng đến khả năng sinh lời và hoạt động kinh doanh

Cách doanh nghiệp tài trợ tài sản bằng nợ hay vốn chủ sở hữu cũng có tác động đáng kể đến khả năng sinh lời và các quyết định hoạt động:

• Đòn bẩy tài chính: Nợ có thể tạo ra đòn bẩy tài chính, giúp khuếch đại lợi nhuận cho các cổ đông nếu doanh nghiệp sử dụng vốn vay hiệu quả để tạo ra lợi nhuận cao hơn chi phí lãi vay. Tuy nhiên, đòn bẩy cũng là con dao hai lưỡi, nó có thể khuếch đại thua lỗ nếu hiệu suất kinh doanh kém.
• Chi phí lãi vay: Một tỷ số nợ cao đồng nghĩa với việc doanh nghiệp phải gánh một khoản chi phí lãi vay lớn. Khoản chi phí này làm giảm lợi nhuận ròng, ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả kinh doanh và dòng tiền của công ty. Để duy trì sự ổn định, doanh nghiệp cần đảm bảo khả năng trả nợ tốt.
• Linh hoạt trong hoạt động: Doanh nghiệp quá phụ thuộc vào nợ có thể thiếu linh hoạt trong việc ra quyết định kinh doanh hoặc đầu tư vào các dự án mới, vì họ phải ưu tiên nghĩa vụ trả nợ.

Tầm quan trọng đối với các nhà đầu tư và chủ nợ

Đối với các bên liên quan, đặc biệt là nhà đầu tư và chủ nợ, tỷ số nợ trên tổng tài sản cung cấp thông tin quý giá:

• Nhà đầu tư: Khi phân tích một doanh nghiệp, nhà đầu tư thường xem xét chỉ số này để đánh giá rủi ro và tiềm năng sinh lời. Một doanh nghiệp có cơ cấu tài chính lành mạnh, với tỷ số nợ hợp lý, thường được đánh giá cao hơn.
• Chủ nợ (ngân hàng, tổ chức tài chính): Các chủ nợ sử dụng tỷ số này để quyết định có cho vay hay không, hạn mức vay và lãi suất. Mức độ nợ trên vốn chủ sở hữu (hay tỷ số nợ/vốn chủ sở hữu) cũng là một chỉ số bổ sung thường được xem xét cùng với tỷ số nợ trên tổng tài sản để có cái nhìn toàn diện hơn về cấu trúc vốn và khả năng thanh toán của doanh nghiệp.

Tỷ số nợ trên tổng tài sản bao nhiêu là tốt?

Không có một con số “tỷ số nợ trên tổng tài sản bao nhiêu là tốt” tuyệt đối áp dụng cho tất cả các doanh nghiệp và ngành nghề. Mức độ tối ưu của tỷ số này phụ thuộc vào nhiều yếu tố như đặc thù ngành, giai đoạn phát triển của doanh nghiệp, chính sách tài chính của công ty và điều kiện kinh tế vĩ mô. Tuy nhiên, các nhà phân tích tài chính thường sử dụng một số ngưỡng chung để đánh giá:

• Dưới 50%: Thường được xem là mức tốt và an toàn. Điều này cho thấy tài sản của doanh nghiệp chủ yếu được tài trợ bằng vốn chủ sở hữu, mức độ phụ thuộc vào nợ vay không quá cao, rủi ro tài chính thấp và doanh nghiệp có khả năng trả nợ tốt.
• Từ 50% đến 70%: Mức chấp nhận được. Ở tỷ lệ này, doanh nghiệp vẫn cân bằng được giữa vốn chủ sở hữu và nợ vay để tài trợ cho hoạt động sản xuất kinh doanh và đầu tư. Tuy nhiên, nếu tỷ lệ nợ tiến gần đến 70%, các nhà đầu tư cần phải xem xét kỹ lưỡng hơn về khả năng tạo ra lợi nhuận để phục vụ nợ vay của công ty.
• Trên 70%: Mức rủi ro cao. Khi tỷ số nợ trên tổng tài sản vượt quá 70%, doanh nghiệp đang sử dụng quá nhiều đòn bẩy tài chính. Điều này có thể dẫn đến rủi ro vỡ nợ cao nếu hoạt động kinh doanh gặp khó khăn hoặc lãi suất tăng. Nhà đầu tư, đặc biệt là học sinh - sinh viên mới tìm hiểu, cần hết sức thận trọng khi xem xét các doanh nghiệp có tỷ lệ này cao.

Ví dụ về cách tính tỷ số nợ trên tổng tài sản từ báo cáo tài chính

Để minh họa cách tính tỷ số nợ trên tổng tài sản, chúng ta sẽ xét một ví dụ cụ thể từ một công ty giả định.

Bước 1: Trích xuất dữ liệu từ Báo cáo tài chính

Giả sử chúng ta có số liệu sau từ Bảng cân đối kế toán của Công ty XYZ tại ngày 31/12/2023:

• Tổng nợ phải trả: Đây là tổng số tiền mà công ty nợ các bên khác, bao gồm cả nợ ngắn hạn (như vay ngắn hạn, phải trả người bán) và nợ dài hạn (như vay dài hạn, trái phiếu phát hành). Trong ví dụ này, Tổng nợ phải trả = 150 tỷ đồng.
• Tổng tài sản: Đây là tổng giá trị tất cả tài sản mà công ty sở hữu, bao gồm tài sản ngắn hạn (như tiền mặt, các khoản phải thu, hàng tồn kho) và tài sản dài hạn (như nhà xưởng, máy móc, đất đai). Trong ví dụ này, Tổng tài sản = 250 tỷ đồng.

Bước 2: Áp dụng công thức tính tỷ số nợ trên tổng tài sản

Công thức tính tỷ số nợ trên tổng tài sản như sau:

• Tỷ số nợ trên tổng tài sản = Tổng nợ phải trả/Tổng tài sản

Thay số liệu vào công thức, ta có:

• Tỷ số nợ trên tổng tài sản = 150 tỷ đồng/250 tỷ đồng = 0.6

Bước 3: Diễn giải kết quả

Kết quả tính toán cho thấy tỷ số nợ trên tổng tài sản của Công ty XYZ là 0.6, hay 60%. Điều này có nghĩa là 60% tổng tài sản của công ty được tài trợ bằng nợ. Nói cách khác, cứ mỗi 1 đồng tài sản mà công ty sở hữu, có 0.6 đồng (hoặc 60 xu) đến từ các khoản vay nợ. Phần còn lại (40%) được tài trợ bằng vốn chủ sở hữu.

Ý nghĩa của kết quả:

• Mức độ phụ thuộc vào nợ: Một tỷ số nợ trên tổng tài sản cao cho thấy công ty phụ thuộc nhiều vào tài trợ từ nợ để duy trì hoạt động và phát triển. Điều này có thể tiềm ẩn rủi ro tài chính cao hơn, đặc biệt khi lãi suất tăng hoặc công ty gặp khó khăn trong việc tạo ra dòng tiền để trả nợ.
• So sánh với ngành: Để đánh giá chính xác hơn, cần so sánh tỷ số nợ trên tổng tài sản của Công ty XYZ với các công ty cùng ngành. Một tỷ số nợ trên tổng tài sản 60% có thể là bình thường trong một số ngành có đặc thù tài chính riêng, nhưng lại là cao trong các ngành khác.
• Phân tích sâu hơn: Nhà đầu tư và nhà phân tích cũng thường xem xét tỷ số nợ trên vốn chủ sở hữu (D/E ratio) để có cái nhìn toàn diện hơn về cấu trúc vốn của doanh nghiệp. Tỷ số nợ trên tổng tài sản kết hợp với nợ trên vốn chủ sở hữu giúp đánh giá khả năng thanh toán và rủi ro phá sản của công ty một cách hiệu quả.

Kết luận

Để thực sự làm chủ tài chính doanh nghiệp, chỉ lý thuyết về tỷ số nợ trên tổng tài sản là chưa đủ; bạn cần biết cách biến nó thành công cụ đánh giá rủi ro và cơ hội thực tế. Nếu bạn khao khát chinh phục sự nghiệp trong ngành chứng khoán và mong muốn trang bị kiến thức thực chiến, DSC Thực tập số chính là con đường bạn đang tìm kiếm.

Là chương trình đào tạo chuyên sâu của DSC Tài chính số, chúng tôi cung cấp cho bạn không chỉ những kiến thức cốt lõi mà còn là kỹ năng ứng dụng vượt trội. Bạn sẽ được học cách phân tích các chỉ số như tỷ số nợ trên tổng tài sản trong bối cảnh thị trường thực tế, rèn luyện tư duy chuyên nghiệp thông qua các buổi mô phỏng giao dịch chuyên sâu. Chương trình sẽ trang bị cho bạn năng lực phân tích sắc bén, định hướng nghề nghiệp vững chắc và chứng chỉ hoàn thành chương trình đào tạo để tự tin bước vào ngành.

Đăng ký DSC Thực tập số ngay hôm nay để bắt đầu hành trình đầu tư chuyên nghiệp và kiến tạo sự nghiệp vững chắc!