Tỷ số thanh toán nhanh (Quick Ratio) là gì? Cách tính chi tiết

Phân tích tình hình tài chính định kỳ là nhiệm vụ thiết yếu của các nhà quản trị nhằm nắm bắt thực trạng hoạt động và đưa ra những điều chỉnh phù hợp cho doanh nghiệp. Để đánh giá bức tranh tài chính toàn diện, người phân tích cần dựa vào nhiều chỉ số phân tích báo cáo tài chính khác nhau.

Trong bài viết này, DSC sẽ giải thích Quick Ratio là gì, ý nghĩa và cách tính chỉ số này. Hãy cùng tìm hiểu chi tiết ngay sau đây!

Tỷ số thanh toán nhanh (Quick Ratio) là gì?

Tỷ số thanh toán nhanh là chỉ số tài chính cho biết doanh nghiệp có đủ tài sản lưu động có tính thanh khoản cao (tiền, tương đương tiền, các khoản phải thu) để thanh toán nợ ngắn hạn hay không. Chỉ số này loại trừ hàng tồn kho vì đây là tài sản khó chuyển thành tiền ngay.

Đặc điểm chính:

• Đánh giá khả năng thanh toán ngắn hạn dựa trên tài sản dễ chuyển đổi thành tiền.
• Loại trừ hàng tồn kho khỏi công thức vì tính thanh khoản thấp.
• Ứng dụng: Giúp nhà đầu tư, chủ nợ và phân tích tài chính đánh giá sức khỏe tài chính ngắn hạn của doanh nghiệp.

Cách tính tỷ số thanh toán nhanh

Để tính tỷ số thanh toán nhanh, bạn cần nắm vững công thức và ý nghĩa của từng thành phần trong đó. Tỷ số thanh toán nhanh hay còn gọi là Quick Ratio (Acid-Test Ratio) được tính bằng cách lấy tổng tài sản ngắn hạn trừ đi hàng tồn kho, sau đó chia cho tổng nợ ngắn hạn.

Công thức cụ thể như sau:

• Tỷ số thanh toán nhanh = (Tài sản ngắn hạn - Hàng tồn kho) / Nợ ngắn hạn

Trong đó:

• Tài sản ngắn hạn: Là những tài sản có thể chuyển đổi thành tiền mặt hoặc được sử dụng trong vòng một năm, bao gồm tiền mặt, các khoản tương đương tiền, đầu tư tài chính ngắn hạn, các khoản phải thu ngắn hạn và các tài sản ngắn hạn khác.
• Hàng tồn kho: Là tổng giá trị các loại nguyên vật liệu, bán thành phẩm và thành phẩm đang được lưu trữ trong kho của doanh nghiệp, chờ để sản xuất hoặc bán. Hàng tồn kho thường là tài sản ít có tính thanh khoản nhất trong các loại tài sản ngắn hạn, vì việc chuyển đổi hàng tồn kho thành tiền mặt có thể mất nhiều thời gian và phụ thuộc vào tình hình tiêu thụ của thị trường.
• Nợ ngắn hạn: Là các khoản nợ mà doanh nghiệp phải thanh toán trong vòng một năm tài chính, bao gồm các khoản vay ngắn hạn, các khoản phải trả người bán, thuế phải nộp và các khoản phải trả ngắn hạn khác.

Ý nghĩa của Tỷ số thanh toán nhanh

Tỷ số thanh toán nhanh, hay còn gọi là chỉ số thanh toán nhanh, là một trong những chỉ số tài chính quan trọng giúp doanh nghiệp và nhà đầu tư đánh giá khả năng thanh toán các khoản nợ ngắn hạn ngay lập tức mà không cần dựa vào việc bán hàng tồn kho. Chỉ số này đặc biệt hữu ích trong việc phân tích sức khỏe tài chính của một công ty, đặc biệt trong các tình huống cần tiền mặt khẩn cấp.

Để hiểu rõ hơn về ý nghĩa của tỷ số này, hãy cùng xem xét các khía cạnh sau:

• Đánh giá khả năng thanh toán ngắn hạn: Tỷ số thanh toán nhanh phản ánh mức độ linh hoạt tài chính của doanh nghiệp. Một tỷ số cao cho thấy công ty có đủ tài sản lưu động (tiền mặt, các khoản tương đương tiền, đầu tư tài chính ngắn hạn, các khoản phải thu) để chi trả các khoản nợ ngắn hạn mà không cần thanh lý hàng tồn kho, vốn thường cần thời gian và có thể mất giá.
• Phân tích rủi ro thanh khoản: Do loại bỏ hàng tồn kho – khoản mục có tính thanh khoản thấp và dễ bị giảm giá trị – chỉ số thanh toán nhanh mang lại cái nhìn chính xác hơn về rủi ro thanh khoản thực tế của doanh nghiệp so với tỷ số thanh toán hiện hành. Điều này giúp các nhà đầu tư và chủ nợ đánh giá khả năng công ty gặp khó khăn tài chính trong ngắn hạn.
• So sánh hiệu quả hoạt động: Tỷ số thanh toán nhanh cũng là một công cụ so sánh hiệu quả giữa các doanh nghiệp cùng ngành. Một công ty có chỉ số thanh toán nhanh tốt hơn so với đối thủ cạnh tranh thường được coi là có quản lý tài chính hiệu quả hơn và ít rủi ro hơn trong việc đáp ứng các nghĩa vụ tài chính ngắn hạn.
• Hỗ trợ ra quyết định: Đối với các nhà quản lý doanh nghiệp, chỉ số này cung cấp thông tin quan trọng để đưa ra các quyết định về quản lý vốn lưu động, chính sách tín dụng và chiến lược tài chính tổng thể. Đối với các ngân hàng và chủ nợ, nó là căn cứ để đánh giá khả năng cấp tín dụng hoặc cho vay, bởi vì một doanh nghiệp có tỷ số thanh toán nhanh tốt sẽ có khả năng trả nợ cao hơn.
• Cảnh báo sớm: Sự sụt giảm của tỷ số thanh toán nhanh có thể là dấu hiệu cảnh báo sớm về các vấn đề thanh khoản tiềm ẩn trong tương lai, giúp doanh nghiệp có thời gian điều chỉnh chiến lược kịp thời.

Ví dụ thực tế về cách tính Quick Ratio

Để giúp các bạn sinh viên dễ hình dung hơn, dưới đây là một ví dụ thực tế về cách tính tỷ số thanh toán nhanh cho một doanh nghiệp.

Giả sử Công ty Cổ phần Alpha có các số liệu tài chính sau tại thời điểm 31/12/2023:

• Tiền và các khoản tương đương tiền: 500 triệu đồng
• Đầu tư tài chính ngắn hạn (chứng khoán kinh doanh, tiền gửi có kỳ hạn < 3 tháng): 300 triệu đồng
• Khoản phải thu ngắn hạn của khách hàng: 700 triệu đồng
• Hàng tồn kho: 1.200 triệu đồng
• Tài sản dài hạn khác: 800 triệu đồng
• Tổng nợ phải trả ngắn hạn: 1.800 triệu đồng
• Nợ dài hạn: 500 triệu đồng

Bước 1: Xác định Tài sản thanh toán nhanh

Tài sản thanh toán nhanh bao gồm Tiền và các khoản tương đương tiền, Đầu tư tài chính ngắn hạn và Các khoản phải thu ngắn hạn.

• Tài sản thanh toán nhanh = 500 triệu + 300 triệu + 700 triệu = 1.500 triệu đồng.

Lưu ý: Hàng tồn kho không được tính vào tài sản thanh toán nhanh vì khả năng chuyển đổi thành tiền mặt trong ngắn hạn của hàng tồn kho không cao, và thường cần thời gian để bán ra thị trường.

Bước 2: Xác định Tổng nợ ngắn hạn

• Theo đề bài, Tổng nợ phải trả ngắn hạn của Công ty Alpha là 1.800 triệu đồng.

Bước 3: Áp dụng công thức tính Tỷ số thanh toán nhanh

Công thức tính Quick Ratio:

• Quick Ratio = (Tiền và các khoản tương đương tiền + Đầu tư tài chính ngắn hạn + Khoản phải thu ngắn hạn) / Nợ ngắn hạn

Hoặc:

Quick Ratio = Tài sản thanh toán nhanh / Tổng nợ ngắn hạn

• Tỷ số thanh toán nhanh = 1.500 triệu đồng / 1.800 triệu đồng ≈ 0,83 lần

Phân tích kết quả:

Với tỷ số thanh toán nhanh là 0,83 lần, điều này có nghĩa là Công ty Alpha chỉ có 0,83 đồng tài sản có khả năng chuyển đổi thành tiền mặt nhanh chóng để chi trả cho mỗi 1 đồng nợ ngắn hạn của mình. 

Kết quả này cho thấy khả năng thanh toán các khoản nợ ngắn hạn của công ty có thể gặp khó khăn nếu không có các nguồn tiền khác, hoặc cần phải thanh lý hàng tồn kho để đáp ứng nghĩa vụ tài chính. Thông thường, một Quick Ratio từ 1,0 trở lên được coi là lý tưởng, tuy nhiên, con số này cần được so sánh với trung bình ngành để có đánh giá chính xác hơn về chỉ số thanh toán nhanh của doanh nghiệp.

Kết luận

Nắm vững các chỉ số tài chính như tỷ số thanh toán nhanh là nền tảng. Nhưng để biến chúng thành kỹ năng thực chiến, tự tin chinh phục công việc đầu tiên và bứt phá sự nghiệp trong ngành, hãy đến với chương trình DSC Thực tập số!

DSC Thực Tập Số mang đến kiến thức 100% thực tế từ chuyên gia giàu kinh nghiệm, kết hợp giao dịch mô phỏng chuyên nghiệp và hỗ trợ tìm việc đầu tiên, giúp bạn hoàn thành mọi mục tiêu. Đăng ký DSC Thực tập số ngay hôm nay để kiến tạo sự nghiệp vững chắc!