Kiến thức

10 Sai lầm mất tiền của các Nhà đầu cổ phiếu mới bước vào thị trường

Thị trường chứng khoán là kênh đầu tư hấp dẫn do mức sinh lời cao cùng khả năng thanh khoản vượt trội so với các loại tài sản tài chính khác. Tuy nhiên, do ảnh hưởng lớn từ yếu tố tâm lý, nhà đầu tư mới tham gia thị trường thường mắc phải nhiều sai lầm phổ biến. Trong bài viết này, DSC sẽ chỉ ra những sai lầm dễ gặp nhất bạn cần nắm rõ để có thể trụ vững trên thị trường chứng khoán trong tương lai.

Không phân tích kỹ càng trước khi đầu tư cổ phiếu

Hãy nhớ, đằng sau mỗi cổ phiếu là một doanh nghiệp. Tình hình kinh doanh của doanh nghiệp nếu tốt sẽ khiến lợi nhuận tăng, từ đó, giá cổ phiếu có xu hướng tăng. Ngược lại, những doanh nghiệp có kết quả kinh doanh xấu sẽ ảnh hưởng rất lớn tới tâm lý nhà đầu tư, khiến giá cổ phiếu giảm. Việc nhà đầu tư mới “nhắm mắt mua bừa” có thể mang đến nhiều rủi ro.

Ví dụ: HPG là doanh nghiệp hàng đầu ngành thép với lợi thế cạnh tranh lớn so với các đối thủ khác cùng ngành. Tuy nhiên, việc ngành thép thế giới gặp nhiều khó khăn, giá thép đầu ra giảm mà giá than cốc đầu vào tăng khiến lợi nhuận của doanh nghiệp này bị ảnh hưởng nặng nề. Vì vậy, giá cổ phiếu HPG thời gian vừa qua giảm gần 1 nửa so với đỉnh cũ. Nếu nhà đầu tư không có sự tìm hiểu, phân tích kỹ càng mà chỉ mua vì HPG là doanh nghiệp đầu ngành, uy tín thì rất có thể nhà đầu tư đó sẽ bị “mua hớ” với giá cao.

Không kiểm soát được lòng tham, lạm dụng đòn bẩy

“There’s only three ways a smart person can go broke: liquor, ladies and leverage” – Warren Buffett (Chỉ có 3 thứ khiến một người thông minh phá sản: rượu, phụ nữ và đòn bẩy)

Hiện nay, hầu như công ty chứng khoán nào cũng cung cấp dịch vụ margin (dịch vụ cho phép nhà đầu tư vay tiền để đầu tư) với một mức lãi suất nhất định (thường cao hơn lãi suất ngân hàng). Mặc dù sử dụng đòn bẩy có thể giúp bạn kiếm lời nhiều hơn, nhà đầu tư mới tham gia thị trường không nên sử dụng margin vì: 1. Phải trả lãi suất cố định hàng năm, khả năng mất cả vốn cao; 2. Nếu như giá cổ phiếu không biến động theo ý muốn, nhà đầu tư phải bán cổ phiếu để giải chấp (trong những thời điểm như vậy, nhà đầu tư không sử dụng margin thậm chí có thể mua thêm cổ phiếu giá rẻ).

Vậy nên, nhà đầu tư mới cần hết sức cân nhắc trước khi sử dụng margin để có thể bảo toàn vốn của mình và đạt lợi nhuận bền vững.

Đầu tư theo tin đồn

Nhà đầu tư mới tham gia thị trường thường bị ảnh hưởng bởi tin đồn từ các nhà đầu tư hoặc bị cuốn theo các nhận định của chuyên gia tài chính. Mặc dù nghe tin đồn không có gì sai, thậm chí còn có thể giúp nhà đầu tư hành động trước thị trường, bạn nên xác nhận lại tin đồn đó với nguồn thông tin khác và biết lắng nghe một cách có chọn lọc.

Ví dụ: trước tin tức về kế hoạch đầu tư công của chính phủ, các nhà đầu tư trên thị trường truyền tay nhau những lời đồn đại về khả năng tăng trưởng của các doanh nghiệp ngành vật liệu xây dựng, một trong số đó là doanh nghiệp ngành thép như NKG (Nam Kim) hay HSG (Hoa Sen). Tuy nhiên, 2 doanh nghiệp này kinh doanh mặt hàng tôn mạ, việc chính phủ đẩy mạnh đầu tư công sẽ không có ảnh hưởng trực tiếp bởi các công trình như cao tốc, cầu đường hầu như không sử dụng đến tôn mạ. Ngoài ra, doanh thu của 2 doanh nghiệp này cũng được đóng góp lớn bởi thị trường xuất khẩu nên nếu mua cổ phiếu 2 doanh nghiệp này dựa trên tin đồn là đầu tư công, rất có thể nhà đầu tư đang mắc sai lầm.

Không hiểu rõ khẩu vị rủi ro của bản thân

Có rất nhiều nhà đầu tư có khẩu vị rủi ro cao, nhưng khả năng chịu đựng rủi ro của họ lại thấp. Điển hình như những vụ việc nhà đầu tư vay margin, thế chấp sổ đỏ chơi chứng khoán để rồi phải chọn đến cách tự vẫn vì không chịu nổi thua lỗ, nợ nần. Vậy trước khi đầu tư cổ phiếu, nhà đầu tư nên xác định rõ mức độ rủi ro họ có thể chịu đựng, từ đó xây dựng danh mục phù hợp với bản thân.

Chỉ đầu tư lướt sóng

Đầu tư lướt sóng là hình thức kiếm lời nhanh từ các con sóng trên thị trường. Đầu tư lướt sóng không có gì sai, tuy nhiên, nhà đầu tư nên chỉ phân bổ 1 phần danh mục vào hình thức đầu tư này để giảm thiểu rủi ro.

Không đa dạng hóa danh mục

Đa dạng hóa sẽ giúp danh mục đầu tư của bạn ít rủi ro hơn. Nếu như bạn mua các cổ phiếu thuộc các nhóm ngành khác nhau, ví dụ như mua cổ phiếu ngành xăng và cổ phiếu ngành vận tải, khi giá xăng tăng, giá cổ phiếu ngành xăng tăng và giá cổ phiếu ngành vận tải giảm (do chi phí đầu vào tăng). Khi đó, danh mục của bạn không chịu biến động quá lớn.

Cố chấp nắm giữ những khoản đầu tư thua lỗ

Nhiều nhà đầu tư quá tự tin vào bản thân, đến nỗi đến khi những phân tích của họ trở nên không chính xác, họ vẫn cố chấp nắm giữ với hy vọng rằng cổ phiếu sẽ tăng giá trở lại. Việc hiểu được lỗi sai và hành động để những hậu quả không đi xa hơn là điều cần thiết, giúp nhà đầu tư bảo toàn được vốn của mình.

Dựa vào thị giá để đánh giá cổ phiếu đắt hay rẻ

Thời gian vừa qua, ta có thể thấy những cổ phiếu có thị giá dưới 10.000đ tăng bằng lần, những cổ phiếu này hầu hết có hoạt động kinh doanh không có gì nổi bật. Lý do chính khiến chúng tăng giá là vì nhà đầu tư cá nhân “hiểu lầm” rằng thị giá thấp nghĩa là cổ phiếu đó đang rẻ. Tuy nhiên, để đánh giá một cổ phiếu nào đó đang đắt hay rẻ, nhà đầu tư nên sử dụng chỉ số P/E, P/B, EV/EBITDA,...

Ví dụ: 2 doanh nghiệp cùng hoạt động trong ngành phân bón là DCM và DPM có thị giá (đóng cửa ngày 1/7/2022) lần lượt là 31.500đ và 49.450đ. Thoạt nhìn, các nhà đầu tư với ít kinh nghiệm sẽ nghĩ rằng cổ phiếu DCM “rẻ” hơn DPM vì có thị giá thấp hơn. Tuy nhiên, thị giá không nói lên nhiều ý nghĩa bởi 1 doanh nghiệp có thể phát hành nhiều cổ phiếu hơn các doanh nghiệp khác. Để so sánh mức độ “đắt/rẻ” của cổ phiếu, ta sử dụng chỉ số P/E. Chỉ số P/E (trailing) với DCM và DPM lần lượt là 5.1 lần và 3.82 lần. Thể hiện rằng DPM đang “rẻ” hơn so với DCM.

Chọn những doanh nghiệp nổi tiếng mà không phân tích

Rất nhiều nhà đầu tư chứng khoán lựa chọn doanh nghiệp dựa trên cảm tính, họ đầu tư vào những doanh nghiệp nào ở bên ngoài có dịch vụ tốt, nổi tiếng. Lối suy nghĩ này không sai, tuy nhiên, để có thể đầu tư, bạn nên cân nhắc tất cả các yếu tố của doanh nghiệp, từ ban lãnh đạo, tình hình tài chính,... Những yếu tố này có thể không quan sát được ở ngoài đời.

Đầu tư vào các loại chứng khoán rủi ro cao vì lợi nhuận cao

Hiện nay, có rất nhiều loại chứng khoán rủi ro cao mà nhà đầu tư có thể mua như hợp đồng tương lai, chứng quyền,... Việc đầu tư vào các loại chứng khoán này mà không có sự tìm hiểu, hiểu biết kỹ càng sẽ rất dễ dẫn đến thua lỗ.

Trên đây là 10 sai lầm mất tiền của các nhà đầu tư cổ phiếu mới bước vào thị trường mắc phải. Mặc dù bạn có thể không tránh được tất cả các sai lầm, việc quan trọng hơn là biết cách đứng dậy và học từ các thất bại đó. Hy vọng những chia sẻ trên có thể hữu ích đối với bạn trong tương lai.

Bài viết này đã thảo luận về chủ đề 10 sai lầm mất tiền của các nhà đầu cổ phiếu mới bước vào thị trường. Để tìm hiểu thêm các chủ đề liên quan, bạn có thể đọc các bài viết sau từ DSC:

Nội dung liên quan

Chứng khoán cho người mới

Quản trị rủi ro

Bài viết nhiều người xem