Phương pháp Top-Down là gì? Ứng dụng trong đầu tư chứng khoán

Phương pháp Top-Down là một trong những cách tiếp cận phổ biến và hiệu quả trong phân tích đầu tư chứng khoán, giúp nhà đầu tư đi từ bức tranh vĩ mô của thị trường đến lựa chọn cổ phiếu cụ thể. 

Thay vì bắt đầu từ từng doanh nghiệp riêng lẻ, phương pháp Top-Down tập trung đánh giá thị trường chung, xác định nhóm ngành dẫn dắt và cuối cùng là tìm ra những cổ phiếu nổi bật. 

Bài viết dưới đây của DSC sẽ giúp bạn hiểu rõ phương pháp Top-Down là gì và cách áp dụng phương pháp này vào thực tế đầu tư tại thị trường chứng khoán Việt Nam.

Phương pháp Top-Down là gì?

Phương pháp Top-Down (từ trên xuống) là cách tiếp cận phân tích bắt đầu từ bức tranh tổng thể trước khi đi vào các yếu tố chi tiết. Trong đầu tư, phương pháp này tập trung phân tích các yếu tố kinh tế vĩ mô như tăng trưởng kinh tế, lạm phát, lãi suất và chính sách tiền tệ, sau đó mới thu hẹp phạm vi sang ngành nghề và cuối cùng là doanh nghiệp cụ thể.

Nhờ đi theo trình tự từ tổng quan đến chi tiết, phương pháp Top-Down giúp nhà đầu tư có cái nhìn toàn cảnh về thị trường, xác định được các ngành có tiềm năng phát triển trong từng giai đoạn kinh tế, từ đó lựa chọn doanh nghiệp phù hợp để phân tích sâu và ra quyết định đầu tư hiệu quả hơn.

Ứng dụng phương pháp Top-down trong phân tích đầu tư chứng khoán

Đánh giá thị trường chung 

Tại thị trường Việt Nam, chúng ta cần chú ý tới 3 bộ chỉ số tài chính chứng khoán quan trọng là VN-Index, VN30-Index và HNX-Index. Việc phân tích và có sự nhìn nhận, đánh giá về nền kinh tế nói chung và thị trường chứng khoán nói riêng là bước đầu tiên và cũng là bước quan trọng nhất để có thể thực hiện phương pháp Top-Down một cách thành công và hiệu quả. 

Những bộ chỉ số này sẽ ít nhiều ảnh hưởng tới giá của từng cổ phiếu nằm trong bộ chỉ số đó, vậy nên nếu thị trường đang trong đà tăng giá hoặc cho những tín hiệu tích cực, triển vọng tươi sáng trong tương lai thì nó sẽ kéo theo sự gia nhập thị trường mạnh mẽ của các nhà đầu tư. 

Ngược lại nếu thị trường cho thấy những tín hiệu tiêu cực hay đang trong đà giảm giá thì các nhà đầu tư sẽ dần rút ra khỏi thị trường và các nhà đầu tư đứng ngoài sẽ không muốn tham gia vào thị trường tại lúc này. 

Điều này có thể thấy rõ ở VNIndex trong giai đoạn 1 năm từ T4/2021 đến T4/2022, thị trường bước vào xu hướng tăng giá mạnh mẽ khi thị trường chứng kiến mức tăng từ vùng đáy 650 điểm lên trên mức 1530 điểm - tạo đỉnh cao nhất mọi thời đại của VNIndex. Trong giai đoạn này, các nhà đầu tư nhìn thấy cơ hội và bị hấp dẫn bởi đà tăng giá ấn tượng của thị trường nói chung và các cổ phiếu nói riêng, khiến khối lượng giao dịch liên tiếp phá kỷ lục.

Phân tích và tìm ra các nhóm ngành tiềm năng 

Các nhóm ngành thường có các chu kỳ kinh doanh khác nhau nhưng tại mỗi thời điểm thì đều có những ngành được cho là dẫn dắt đà tăng của thị trường. Các nhóm ngành dẫn dắt thường là những nhóm ngành thu hút được lượng lớn dòng tiền đổ vào tại thời điểm đó vì tính chu kỳ trong kinh doanh và các yếu tố vĩ mô khác ủng hộ cho sự tăng trưởng của nhóm ngành đó. 

Dưới đây là biểu đồ Relative Rotation Graph (RRG) trong giai đoạn từ giữa T5/2022 đến giữa T6/2022 nhằm xác định sức mạnh và sử luân chuyển dòng tiền giữa các ngành với nhau. Chúng ta có thể thấy Điện nước, Dầu khí và Bán lẻ đang là 3 ngành dịch chuyển sang xu hướng tăng cho thấy đây là những ngành đang được coi là dẫn dắt thị trường và đang để cho các nhà đầu tư để ý tới.   

Lựa chọn cổ phiếu nổi bật trong nhóm ngành dẫn dắt 

Một cổ phiếu nổi bật hay còn được coi là mạnh nhất trong một nhóm ngành thường sẽ được xác định bởi nhiều yếu tố. Một cổ phiếu mạnh là khi các cổ phiếu khác cùng ngành giảm nhưng nó không giảm hoặc giảm ít hơn và ngược lại, khi thị trường hồi phục thì cổ phiếu mạnh cũng sẽ có mức tăng ấn tượng hơn. Điều này có được là nhờ công ty có kết quả kinh doanh tăng trưởng ấn tượng, chiếm được phần lớn thị phần hay được các tổ chức lớn mua vào trong 1 khoảng thời gian dài cũng gây tác động tới giá cổ phiếu. 

Có thể kể đến như cổ phiếu BSR và GAS là 2 cổ phiếu nổi bật trong ngành dầu khí, MWG được đánh giá là cổ phiếu dẫn đầu của ngành bán lẻ và REE luôn là một trong những cổ phiếu đáng quan tâm nhất trong ngành điện. 

Phân tích kỹ thuật và đánh giá cụ thể từng cổ phiếu  

Trong 3 nhóm ngành dẫn dắt thị trường trong giai đoạn này thì ngành điện nước được đánh giá là có mức hồi phục và tăng trưởng ấn tượng, thu hút lượng lớn dòng tiền. Và trong đó REE là một cổ phiếu có nhiều điểm tích cực nhất.

Sau suốt quá khi đi ngang tích luỹ trong giai đoạn đầu năm 2022, đường giá của REE luôn nằm phía trên đường MA 200 và được đường này hỗ trợ mạnh mẽ. Sau đó mức giá dao động trong kênh xu hướng đi ngang dao động từ 60 - 75. Cho tới cuối tháng 5, REE cho tín hiệu mua vào khi giá tăng break đường kháng cự đi kèm với khối lượng  dịch trong phiên cao nhất từ đầu năm. Chỉ sau chưa tới 1 tháng, REE đã cho mức sinh lời ấn tượng 31% từ điểm phá vỡ 76 lên đỉnh 100.

Kết luận

Phương pháp Top-Down mang lại cho nhà đầu tư một cách nhìn tổng thể và có hệ thống, giúp hạn chế rủi ro khi đưa ra quyết định dựa trên bối cảnh thị trường chung thay vì chỉ tập trung vào từng cổ phiếu riêng lẻ. 

Bằng việc kết hợp phân tích thị trường, lựa chọn nhóm ngành dẫn dắt và đánh giá kỹ thuật từng cổ phiếu, nhà đầu tư có thể nâng cao xác suất giao dịch thành công và tối ưu hiệu quả đầu tư. 

Khi được vận dụng linh hoạt và kỷ luật, phương pháp Top-Down trong đầu tư chứng khoán sẽ trở thành nền tảng quan trọng giúp nhà đầu tư xây dựng chiến lược phù hợp với từng giai đoạn của thị trường.