Kiến thức

Đầu tư công là gì? Vai trò của đầu tư công trong nền kinh tế

Trong bức tranh kinh tế vĩ mô, đầu tư công luôn giữ vai trò đặc biệt quan trọng khi quyết định tốc độ tăng trưởng và chất lượng hạ tầng của một quốc gia. Đây cũng là một cấu phần cốt lõi trong chính sách tài khóa, nơi Chính phủ sử dụng chi tiêu công như một công cụ để ổn định kinh tế và thúc đẩy phát triển dài hạn.

Nhưng thực chất đầu tư công là gì, vì sao nó được xem là “phần lõi” trong nhiều chiến lược tăng trưởng? Và đầu tư công tác động như thế nào đến doanh nghiệp, người dân và toàn bộ nền kinh tế dưới góc nhìn phân tích vĩ mô?

Nếu bạn muốn hiểu rõ bản chất, vai trò và cơ chế vận hành của đầu tư công trong tổng thể chính sách tài khóa, hãy tiếp tục theo dõi nội dung phía dưới của DSC để khám phá chi tiết hơn.

Đầu tư công là gì?

Theo quy định của Luật Đầu tư Công số 58/2024/QH15, đầu tư công là hoạt động đầu tư của Nhà nước vào các chương trình, dự án và đối tượng đầu tư công khác theo quy định của Luật này.

Các khoản đầu tư công sẽ bao gồm xây dựng, nâng cấp và duy trì các công trình công cộng như giao thông, y tế, giáo dục, năng lượng, môi trường và các dự án khác nhằm tạo ra lợi ích chung, thúc đẩy tăng trưởng và bảo đảm an sinh xã hội.

>> Xem thêm:

Các hình thức đầu tư công

Có 3 hình thức đầu tư công chính, bao gồm:

Đầu tư trực tiếp: Nhà nước trực tiếp đầu tư vào các chương trình, dự án thông qua việc sử dụng nguồn vốn ngân sách nhà nước.
Đầu tư gián tiếp: Nhà nước đầu tư thông qua các doanh nghiệp nhà nước, các quỹ đầu tư của Nhà nước.
Đầu tư hỗ trợ: Nhà nước hỗ trợ vốn, tài chính, cơ chế, chính sách cho các tổ chức, cá nhân đầu tư vào các chương trình, dự án.

Nguồn vốn đầu tư công

Nguồn vốn đầu tư công bao gồm:

Nguồn vốn ngân sách nhà nước: Đây là nguồn vốn chủ yếu của đầu tư công.
Nguồn vốn tín dụng: Nhà nước có thể huy động vốn tín dụng từ các tổ chức tín dụng trong và ngoài nước để đầu tư công.
Nguồn vốn huy động từ các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước: Nhà nước có thể huy động vốn từ các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước để đầu tư công thông qua các hình thức như đấu thầu, đấu giá, đầu tư theo hình thức đối tác công tư (PPP).

Phân loại dự án đầu tư công

Dự án đầu tư công được phân loại theo các tiêu chí sau:

Theo tính chất: Dự án đầu tư công thuần túy, dự án đầu tư công hỗ trợ.
Theo mục tiêu: Dự án đầu tư công phát triển kinh tế, dự án đầu tư công phát triển xã hội, dự án đầu tư công an ninh, quốc phòng.
Theo quy mô: Dự án đầu tư công lớn, dự án đầu tư công vừa và nhỏ.
Theo nguồn vốn: Dự án đầu tư công sử dụng nguồn vốn ngân sách nhà nước, dự án đầu tư công sử dụng nguồn vốn hỗ trợ, dự án đầu tư công sử dụng nguồn vốn huy động.

Vai trò của đầu tư công

Đầu tư công đóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội, cụ thể:

Thúc đẩy tăng trưởng kinh tế: Đầu tư công tạo ra các công trình, dự án hạ tầng kinh tế - xã hội, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
Nâng cao đời sống nhân dân: Đầu tư công vào các lĩnh vực giáo dục, y tế, văn hóa, xã hội góp phần nâng cao đời sống nhân dân.
Bảo đảm an ninh, quốc phòng: Đầu tư công vào các lĩnh vực quốc phòng, an ninh góp phần bảo đảm an ninh, quốc phòng.

Kết luận

Qua nội dung trên, bạn đã hiểu rõ đầu tư công là gì, các hình thức, nguồn vốn, cách phân loại cũng như vai trò đặc biệt quan trọng của đầu tư công đối với nền kinh tế – xã hội. Không chỉ tạo ra hệ thống hạ tầng phục vụ phát triển dài hạn, đầu tư công còn tác động trực tiếp đến tăng trưởng GDP, chất lượng cuộc sống, an ninh – quốc phòng và sức cạnh tranh của nền kinh tế.

Trong bối cảnh Việt Nam đang thúc đẩy cải cách và mở rộng không gian phát triển, việc theo dõi và phân tích đầu tư công sẽ giúp doanh nghiệp, nhà đầu tư và người dân có cái nhìn rõ ràng hơn về xu hướng kinh tế vĩ mô.

Để hiểu sâu hơn những yếu tố tác động lên thị trường và bản chất vận hành của nền kinh tế, bạn có thể tiếp tục theo dõi các bài viết phân tích chuyên sâu khác của DSC.

>> Tài liệu tham khảo: