Margin là gì? Công thức, cách tính và thuật ngữ liên quan

Margin (giao dịch ký quỹ) nổi lên như một công cụ tài chính mạnh mẽ, mang đến cơ hội khuếch đại lợi nhuận đáng kể cho nhà đầu tư. Tuy nhiên, đi kèm với đó là những rủi ro không nhỏ nếu không được hiểu và sử dụng đúng cách. Bài viết hôm nay của DSC sẽ cùng bạn đi sâu tìm hiểu "Margin là gì", các thuật ngữ liên quan, cách tính tỷ lệ ký quỹ, cũng như những kinh nghiệm quý báu để giao dịch Margin hiệu quả và an toàn trên thị trường chứng khoán.

Margin là gì?

Giao dịch margin trong chứng khoán được hiểu là việc cá nhân hoặc tổ chức vay nợ công ty chứng khoán để thực hiện mua bán, giao dịch. Thường thì tỷ lệ giao dịch margin ở các công ty chứng khoán Việt Nam sẽ giao động trong các khoảng là 30-50%.

Ngoài ra chỉ có một số cổ phiếu đáp ứng đủ các tiêu chí do công ty chứng khoán đưa ra mới được cấp margin để thực hiện các giao dịch ký quỹ.

>> Xem thêm: Cổ phiếu Penny là gì?

Các thuật ngữ liên quan đến Margin

Để hiểu hơn về Margin là gì, dưới đây là một số khái niệm liên quan đến Margin trong chứng khoán mà bạn có thể quan tâm:

• Call Margin: Đây là lời cảnh báo từ công ty chứng khoán để yêu cầu nhà đầu tư nạp thêm tiền vào tài khoản chứng khoán của họ khi giá trị chứng khoán bị giảm về thấp hơn tỷ lệ Margin tối đa do công ty chứng khoán đó quy định.
• Full Margin: Là trạng thái nhà đầu tư sẽ sử dụng tối đa tỷ lệ ký quỹ của công ty chứng khoán cho phép để mua mã cổ phiếu mình mong muốn.
• Margin Level (Hạn mức Margin): Là giá trị tối đa một nhà đầu tư được cấp trên tài khoản chứng khoán của mình. Số tiền giao dịch chứng khoán phải vừa đáp ứng nhỏ hơn tỷ lệ margin tối đa cho phép đối với giá trị chứng khoán mua vào (Full Margin) và nằm trong hạn mức còn lại của nhà đầu tư được cấp (Margin Level).
• Force Sell (Bán giải chấp): Đây là tình huống công ty chứng khoán bắt buộc phải bán một phần hoặc toàn bộ chứng khoán đang có trong tài khoản Margin của nhà đầu tư. Việc này xảy ra khi tỷ lệ ký quỹ trong tài khoản giảm xuống dưới mức tối thiểu cho phép, nhằm bảo vệ công ty chứng khoán khỏi nguy cơ thua lỗ do nhà đầu tư không thể đáp ứng nghĩa vụ nợ khi giá trị chứng khoán sụt giảm mạnh.

Quy định thực hiện giao dịch Margin

Các công ty chứng khoán được phép cấp tín dụng (cho vay ký quỹ) cho nhà đầu tư tham gia thị trường, nhưng phải tuân thủ các điều kiện nghiêm ngặt sau:

• Họ cần đảm bảo nhà đầu tư luôn duy trì các tỷ lệ ký quỹ ban đầu và tỷ lệ ký quỹ duy trì theo thỏa thuận trong hợp đồng đã ký.
• Nếu công ty chứng khoán không còn đáp ứng đủ các tiêu chuẩn để cung cấp dịch vụ cho vay khách hàng, họ phải ngừng ngay việc ký kết hợp đồng mới hoặc gia hạn hợp đồng hiện có, đồng thời phải thông báo bằng văn bản cho Ủy ban Chứng khoán Nhà nước trong vòng 48 giờ.
• Ủy ban Chứng khoán Nhà nước có trách nhiệm ban hành các hướng dẫn chi tiết về hoạt động ký quỹ và có quyền tạm dừng các giao dịch ký quỹ tại các công ty chứng khoán nhằm giữ ổn định thị trường khi cần thiết.

Công thức tính tỷ lệ margin

Tỷ lệ Margin = (Giá trị tài sản ròng / Tổng giá trị danh mục đầu tư) x 100%

Trong đó:

• Giá trị tài sản ròng (Equity): Là số vốn thực có của nhà đầu tư sau khi trừ đi khoản vay margin. Công thức: Giá trị tài sản ròng = Tổng giá trị danh mục đầu tư theo giá thị trường – Khoản vay margin.
• Tổng giá trị danh mục đầu tư: Là tổng giá trị thị trường của tất cả cổ phiếu mà nhà đầu tư đang nắm giữ trong tài khoản ký quỹ.

Ví dụ

Giả sử bạn muốn mua 200 cổ phiếu ABC với giá 30.000 VNĐ/cổ phiếu. Tổng giá trị đầu tư là 6.000.000 VNĐ. 
Tuy nhiên, tài khoản của bạn chỉ có 3.000.000 VNĐ. Bạn quyết định vay thêm 3.000.000 VNĐ từ công ty chứng khoán để hoàn tất giao dịch.

Sau khi mua cổ phiếu ABC:

• Tổng giá trị danh mục đầu tư của bạn là 6.000.000 VNĐ.
• Giá trị tài sản ròng (vốn tự có) là 3.000.000 VNĐ.
• Khoản vay margin là 3.000.000 VNĐ.

Tính Tỷ lệ Margin ban đầu:

• Tỷ lệ Margin = (3.000.000 VNĐ / 6.000.000 VNĐ) x 100% = 50%

Điều gì xảy ra nếu giá cổ phiếu giảm?

Giả sử sau một thời gian, giá cổ phiếu ABC giảm xuống còn 20.000 VNĐ/cổ phiếu.

• Tổng giá trị danh mục đầu tư mới = 200 cổ phiếu x 20.000 VNĐ = 4.000.000 VNĐ.
• Giá trị tài sản ròng (Equity) mới = 4.000.000 VNĐ – 3.000.000 VNĐ (khoản vay không đổi) = 1.000.000 VNĐ.

Tính Tỷ lệ Margin sau khi giá giảm: 

• Tỷ lệ Margin = (1.000.000 VNĐ / 4.000.000 VNĐ) x 100% = 25%

Mỗi công ty chứng khoán sẽ có các ngưỡng tỷ lệ Margin duy trì tối thiểu (ví dụ: 30%). 

Nếu Tỷ lệ Margin trong tài khoản của bạn giảm xuống dưới ngưỡng này (như ví dụ trên từ 50% xuống 25%, thấp hơn 30%), bạn sẽ nhận được Margin Call. Đây là lời cảnh báo yêu cầu bạn nạp thêm tiền vào tài khoản hoặc bán bớt cổ phiếu để đưa tỷ lệ ký quỹ trở lại mức an toàn. 

Nếu bạn không thực hiện, công ty chứng khoán có thể tiến hành Force Sell một phần hoặc toàn bộ tài sản để thu hồi nợ vay, nhằm bảo vệ rủi ro cho chính công ty.

Margin tác động đến nhà đầu tư chứng khoán như thế nào?

Trong giao dịch ký quỹ, biến động giá cổ phiếu ảnh hưởng đến tài khoản của nhà đầu tư như sau:

• Khi giá cổ phiếu tăng:

Nhà đầu tư sẽ thấy giá trị tài sản ròng (lợi nhuận thực tế) của mình gia tăng đáng kể.

Xu hướng này thường khuyến khích nhà đầu tư tiếp tục mua thêm cổ phiếu bằng Margin để khuếch đại lợi nhuận, tận dụng đòn bẩy tài chính.

• Khi giá cổ phiếu giảm:

Giá trị tài sản ròng của nhà đầu tư sẽ giảm theo cấp số nhân, tương ứng với tỷ lệ đòn bẩy đã sử dụng.

Ví dụ: Nếu nhà đầu tư sử dụng tỷ lệ Margin 1:1 (tức là vay bằng số vốn tự có), thì khoản lỗ sẽ tương ứng với mức giảm giá của cổ phiếu.

Tuy nhiên, nếu nhà đầu tư áp dụng trạng thái Full Margin (ví dụ tỷ lệ 1:2, tức là vay gấp đôi vốn tự có), thì khoản lỗ sẽ bị khuếch đại lên gấp đôi so với mức giảm giá thực tế của cổ phiếu. Điều này nhấn mạnh rủi ro cao khi sử dụng đòn bẩy lớn.

Khi nào nhà đầu tư nên sử dụng Margin?

Margin là một công cụ tài chính mạnh mẽ, có thể mang lại cơ hội sinh lời lớn nhưng cũng đi kèm với rủi ro đáng kể. Để sử dụng Margin hiệu quả và an toàn, nhà đầu tư nên cân nhắc các điều kiện sau:

• Có kinh nghiệm và kiến thức chuyên sâu: Nhà đầu tư cần nắm vững phân tích kỹ thuật chứng khoán, bao gồm khả năng đọc biểu đồ, hiểu các nguyên tắc phân tích, cũng như có cái nhìn sâu sắc về cơ chế hoạt động và xu hướng tác động của thị trường.
• Thị trường có dấu hiệu tăng trưởng rõ ràng: Chỉ nên sử dụng Margin khi thị trường đang trong xu hướng tăng trưởng ổn định và có những tín hiệu rõ ràng. Giao dịch Margin trong thị trường biến động hoặc giảm giá sẽ gia tăng rủi ro thua lỗ.
• Thiên hướng giao dịch ngắn hạn: Margin phù hợp hơn với các chiến lược giao dịch ngắn hạn. Việc sử dụng Margin trong dài hạn có thể tiềm ẩn nhiều rủi ro không lường trước được, đồng thời hiệu quả đầu tư có thể không đạt kỳ vọng do chi phí lãi vay tích lũy.
• Lựa chọn cổ phiếu chất lượng cao: Ưu tiên sử dụng Margin để đầu tư vào các cổ phiếu Bluechip. Đây là những cổ phiếu của các công ty lớn, có uy tín, tính thanh khoản cao và thường có mức tăng trưởng ổn định, giúp giảm thiểu rủi ro trong khi vẫn đảm bảo tiềm năng lợi nhuận.

Cách sử dụng Margin hiệu quả trong chứng khoán

Để tối ưu hiệu quả và quản lý rủi ro khi sử dụng công cụ Margin, nhà đầu tư nên lưu ý những điểm sau:

• Kiểm soát tỷ lệ đòn bẩy hợp lý: Nên sử dụng Margin với tỷ lệ đòn bẩy ở mức an toàn như 1:0.5 hoặc 1:1. Việc này giúp nhà đầu tư thu lợi nhuận một cách chắc chắn hơn, đồng thời giảm thiểu đáng kể nguy cơ thua lỗ lớn khi thị trường có biến động bất lợi.
• Hạn chế rủi ro cho mỗi giao dịch: Không nên sử dụng quá 1% tổng số tiền trong tài khoản cho một giao dịch ký quỹ duy nhất. Quy tắc này nhằm bảo vệ tài khoản khỏi những rủi ro tài chính lớn phát sinh từ các biến động thị trường khó lường.
• Ưu tiên cổ phiếu thanh khoản cao và giao dịch ngắn hạn: Sử dụng Margin cho các loại cổ phiếu có tính thanh khoản tốt và tập trung vào các giao dịch ngắn hạn. Điều này cho phép nhà đầu tư nhanh chóng thoát khỏi vị thế khi có dấu hiệu thua lỗ hoặc thị trường đi xuống, tránh tình trạng kẹt vốn.
• Chọn thời điểm mua vào giá rẻ: Nên cân nhắc sử dụng Margin khi có cơ hội mua cổ phiếu ở mức giá thấp, đặc biệt là khi thị trường đang có tín hiệu phục hồi hoặc nằm trong chu kỳ đi lên rõ ràng. Việc này tạo ra tiềm năng lợi nhuận tốt hơn và giảm rủi ro.

Giao dịch Margin dễ dàng với DSC

Sau khi đã cùng DSC khám phá từ A đến Z về công cụ Margin, từ định nghĩa, cách tính tỷ lệ ký quỹ, cho đến những rủi ro và cách tối ưu hiệu quả, chắc hẳn bạn đã nhận thấy Margin là một con dao hai lưỡi mạnh mẽ. Nó có thể khuếch đại lợi nhuận đáng kể, nhưng cũng đòi hỏi sự am hiểu sâu sắc và một nền tảng giao dịch đáng tin cậy. Chính vì vậy, việc lựa chọn một công ty chứng khoán với chính sách ký quỹ minh bạch và hỗ trợ hiệu quả là yếu tố then chốt cho mọi nhà đầu tư.

Tại DSC, chúng tôi hiểu rõ tầm quan trọng của việc cung cấp một chính sách giao dịch ký quỹ (Margin) rõ ràng, công bằng và linh hoạt, giúp bạn tự tin tối ưu hóa chiến lược đầu tư của mình:

• Lãi suất minh bạch, cạnh tranh: DSC công bố lãi suất Margin trong hạn và quá hạn một cách rõ ràng theo từng thời kỳ, với lãi suất quá hạn ở mức 150% lãi trong hạn, đảm bảo bạn luôn nắm được chi phí vốn của mình.
• Kỳ hạn vay linh hoạt: Khoản vay có thời hạn 90 ngày, với quy định cụ thể về ngày đáo hạn nếu trùng ngày nghỉ/lễ, mang lại sự chủ động cho kế hoạch đầu tư ngắn hạn.
• Hạn mức và Tỷ lệ ký quỹ rõ ràng: Với hạn mức vay phổ thông lên đến 5 tỷ VNĐ, cùng tỷ lệ ký quỹ ban đầu 100%, tỷ lệ duy trì 85% và tỷ lệ xử lý tài sản bảo đảm 80%, DSC cung cấp các ngưỡng an toàn rõ ràng để bạn dễ dàng quản lý tài khoản và kịp thời đưa ra quyết định khi thị trường biến động.
• Quy trình xử lý tài sản bảo đảm cụ thể: Các trường hợp xử lý tài sản bảo đảm (Force Sell) như tỷ lệ ký quỹ dưới ngưỡng duy trì liên tục hay nợ quá hạn đều được quy định chi tiết về thời điểm và cách thức xử lý, giúp nhà đầu tư nắm rõ nghĩa vụ và quyền lợi của mình.
• Tự động gia hạn và không phí gia hạn: Chính sách tự động gia hạn khoản vay và không áp dụng phí gia hạn mang lại sự tiện lợi và tiết kiệm chi phí cho nhà đầu tư.
• Linh hoạt trong quản lý dòng tiền: Bạn có thể rút/chuyển khoản tiền khi tài khoản hết dư nợ hoặc khi tài khoản ký quỹ có tiền mặt và vẫn đảm bảo tỷ lệ ký quỹ ≥ 100% và sức mua PP0 ≥ 0, giúp bạn chủ động quản lý dòng tiền cá nhân.

Với những chính sách Margin ưu việt và minh bạch, DSC không chỉ giúp bạn tiếp cận cơ hội lợi nhuận từ đòn bẩy mà còn hỗ trợ bạn quản lý rủi ro một cách hiệu quả nhất. Nếu bạn đang tìm kiếm một đối tác tin cậy để bắt đầu hoặc nâng tầm giao dịch Margin trên thị trường cổ phiếu, đừng bỏ lỡ cơ hội này!

Kết luận

Qua bài viết này, DSC hy vọng bạn đã có cái nhìn toàn diện và sâu sắc về Margin – một công cụ tài chính đầy tiềm năng nhưng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro trong giao dịch chứng khoán. Từ việc nắm vững các thuật ngữ như Call Margin, Force Sell, Margin Level, hiểu rõ công thức tính tỷ lệ ký quỹ, đến việc nhận diện những tác động của Margin khi thị trường biến động và các lưu ý quan trọng để sử dụng công cụ này một cách hiệu quả.

Việc giao dịch Margin đòi hỏi nhà đầu tư phải có kinh nghiệm, kiến thức chuyên sâu, khả năng phân tích thị trường tốt và chiến lược quản lý rủi ro chặt chẽ. Lựa chọn một công ty chứng khoán uy tín với chính sách Margin minh bạch, rõ ràng là yếu tố then chốt để đảm bảo an toàn và tối ưu hóa lợi nhuận.

Tại DSC, chúng tôi cam kết mang đến chính sách giao dịch ký quỹ công bằng, linh hoạt và minh bạch, giúp nhà đầu tư tự tin hơn trong từng quyết định. Nếu bạn đã sẵn sàng khám phá sức mạnh của Margin và muốn giao dịch một cách dễ dàng, an toàn, hãy mở tài khoản chứng khoán tại DSC ngay hôm nay để nhận được sự hỗ trợ tốt nhất và bắt đầu hành trình đầu tư của mình!